Ο παππούς και το εγγονάκι

Ο παππούς και το εγγονάκι, Λέων Τολστόι

Η υπόθεση του κειμένου

Η αδυναμία του ηλικιωμένου να εξυπηρετήσει τον εαυτό του και η άσχημη συμπεριφορά των παιδιών του, που ζουν μαζί του στο ίδιο σπίτι. Η πράξη τους όμως, να βάλουν τον παππού να τρώει από την ξύλινη γαβάθα γίνεται η αιτία να καταλάβουν το λάθος τους και έτσι, αφού συνειδητοποιούν οτι κάποια στιγμή η στάση τους θα ξεπληρωθεί με τον ίδιο τρόπο, αλλάζουν  και φέρονται στον παππού όπως θα ήθελαν να συμπεριφέρονται οι άλλοι σε αυτούς.

Θεματικά κέντρα

1. Τα άτομα της τρίτης ηλικίας και οι ανάγκες τους(φροντίδα, κατανόηση, αγάπη).
2.  Η σκληρότητα που δείχνουν κάποτε οι άνθρωποι απέναντι στους γέροντες γονείς τους.
3. Η γεροντική ηλικία αποτελεί ένα φυσιολογικό στάδιο στον κύκλο της ζωής.

Είναι ένα διήγημα στο οποίο συναντάμε τα βασικά χαρακτηριστικά του είδους: πλοκή, κορύφωση σε ένα καίριο γεγονός, λιτότητα εκφραστικών μέσων. Ωστόσο το κείμενο

περιέχει και αρκετά στοιχεία παραμυθιού, καθώς δεν δηλώνεται ο τόπος και ο χρόνος, η δράση είναι γρήγορη με κυρίαρχη τη ρηματική διατύπωση και η αφήγηση καταλήγει σε διακριτικό αλλά σαφέστατο διδακτικό μήνυμα:  όποια συμεριφορά δείχνει κανείς προς τους γέροντες γονείς του, την ίδια θα έχει πιθανότατα και ο ίδιος από τα παιδιά του.

Αφηγηματικές τεχνικές

•  Αφήγηση σε τρίτο πρόσωπο, ετεροδιηγητικός αφηγητής.
• Περιγραφή(Τα πόδια του...χυνόταν το φαγητό).
• Διάλογος: ανάμεσα στον Μίσα και στον πατέρα του.

Γλώσσα απλή και ύφος απλό, ζωντανό και παραστατικό.

Ο παππούς
Είναι ένας ανήμπορος γέροντας που αντιμετωπίζει την άσχημη συμπεριφορά του γιου και της νύφης του. Νιώθει οτι είναι βάρος και άχρηστος και αισθάνεται θλίψη και απογοήτευση για τη στάση των παιδιών του αλλά δεν μπορεί να αντιδράσει γιατί τους χρειάζεται.

Γιος-νύφη
Φέρονται με σκληρότητα στον ανήμπορο παππού και τον απομονώνουν χωρίς να σκεφτούν οτι κάποτε και αυτοί θα βρεθούν στην ίδια δύσκολη θέση. Πιο σκληρή παρουσιάζεται η γυναίκα αλλά και ο γιος έχει τις ίδιες ευθύνες. Η απάνθρωπη και απαξιωτική συμπεριφορά τους θα γίνει αντικείμενο κριτικής από το παιδί τους που θα τους κάνει να κατανοήσουν το λάθος τους.

Παιδί
Με την αφελή μιμητική συμπεριφορά του γίνεται ο σκληρός κριτής των γονιών του αλλά και ο καταλύτης για την αλλαγή της συμπεριφοράς τους.