ΑΦΗΓΗΣΗ-ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

ΑΦΗΓΗΣΗ

 Είναι η πράξη επικοινωνίας με την οποία παρουσιάζεται προφορικά ή γραπτά ένα γεγονός ή μια σειρά γεγονότων, πραγματικών η μυθοπλαστικών.
Η αφήγηση είναι μια διαδικασία την οποία συναντάμε συχνά στην καθημερινή μας ζωή και προϋποθέτει τη συμμετοχή του πομπού, του δέκτη και του μηνύματος.
Η αφήγηση μπορεί να είναι: μυθοπλαστική(κυριαρχεί η φαντασία και ο μύθος και συνδέεται κυρίως με τη λογοτεχνία), ιστορική(εξιστορούνται γεγονότα του παρελθόντος και συναντάται κυρίως σε βιβλία ιστορίας), ρεαλιστική ( εξιστορούνται σύγχρονα του αφηγητή γεγονότα και συνδέεται με καθημερινές συζητήσεις και την ειδησεογραφία).
Η αφήγηση είναι πρωτοπρόσωπη, όταν ο αφηγητής συμμετέχει στην εξιστόρηση των γεγονότων και  αφηγείται σε α πρόσωπο και τριτοπρόσωπη, όταν ο αφηγητής δε συμμετέχει στην εξιστόρηση των γεγονότων και αφηγείται σε γ πρόσωπο. 
Ο αφηγητής έχει τη δυνατότητα να αφηγηθεί τα γεγονότα με χρονολογική σειρά ή να αρχίσει την εξιστόρηση από τη μέση της ιστορίας, να βρει μια ευκαιρία και να παρουσιάσει στη συνέχεια αυτά που συνέβησαν στην αρχή.

Δομή της αφήγησης 

1. Ο τόπος και ο χρόνος της αφήγησης.
2. Οι ήρωες δηλαδή τα πρόσωπα που συμμετέχουν στην αφήγηση. Ο τόπος, ο χρόνος και οι ήρωες αποτελούν τον προσανατολισμό σύμφωνα με τους
   Labov & Waletzky (1967).
3. Το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι ήρωες.
4.  Οι δυσκολίες που υπάρχουν στην επίλυση του προβλήματος.
5. Οι προσπάθειες και η δράση των ηρώων για την επίλυση του προβλήματος.
6. Τα αποτελέσματα της προσπάθειας των ηρώων.
7. Τυχόν απρόοπτα γεγονότα.
8. Η κορύφωση της δράσης. ( τα στοιχεία 3,4,5,6,7,8 αποτελούν την περιπέτεια σύμφωνα με τους Labov & Waletzky (1967).
9. Η αξιολόγηση: η κρίση του αφηγητή για το νόημα της ιστορίας.
10. Η λύση του προβλήματος.
11. Η κατάληξη: στερεότυπες καταληκτικές φράσεις, επιμύθιο.

Η γλώσσα της αφήγησης

1. Οι χρόνοι της αφήγησης είναι παρελθοντικοί, κυρίως ο Αόριστος που συμβάλλει στην ακρίβεια και στην επιτάχυνση του αφηγηματικού χρόνου.
2. Μερικές φορές χρησιμοποιείται και ο Παρατατικός για να δηλώσει μεγαλύτερη διάρκεια των συμβάντων.
3. Η αφήγηση μπορεί να γίνεται και  σε χρόνο Ενεστώτα ο οποίος δίνει ζωντάνια, αμεσότητα και παραστατικότητα στο κείμενο.
4. Χρησιμοποιούνται συνδετικές λέξεις και φράσεις που δηλώνουν τις σχέσεις αιτιότητας (επειδή, αφού, ενώ, καθώς, έτσι, διότι, γιατί.....) και τις σχέσεις χρονικής συνάφειας(ύστερα, μετά, στη διάρκεια, έπειτα, ταυτόχρονα....).
5.  Κυριαρχούν ρήματα που δηλώνουν κίνηση, αλλαγή, επαφή, απομάκρυνση, αίτηση, παροχή και τα παρόμοια ("περιπέτεια"/ λύση) ή αντίληψη, κρίση, βούληση, συναισθήματα και τα παρόμοια (προσανατολισμός / αξιολόγηση), γιατί στην πρώτη περίπτωση αποδίδονται οι ενέργειες των "ηρώων", ενώ στη δεύτερη τα σχόλια του αφηγητή για τη συμπεριφορά των "ηρώων"

Πηγή: http://www.greek-language.gr/greekLang/studies/discourse/2_1_3/index.html

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

Είναι η λεκτική αναπαράσταση αντικειμένων, φαινομένων ή καταστάσεων πραγμάτων, δηλαδή οντοτήτων με σχετικά σταθερή ταυτότητα και σύσταση.Η περιγραφή είναι "τέχνη" του χώρου και απαντά σε ερωτήματα του τύπου τι είναι το Χ αντικείμενο, φαινόμενο ή κατάσταση, ποια είναι τα στοιχεία που το συγκροτούν πώς οργανώνεται στο χώρο, ποια μέθοδο ακολουθεί η οργάνωσή του. Κάθε περιγραφή έχει το "υποκείμενο" της, δηλαδή τον παρατηρητή που περιγράφει και το "αντικείμενο" της, δηλαδή αυτό που περιγράφεται.
 Μια περιγραφή μπορεί να χαρακτηριστεί είτε στατική είτε δυναμική, ανάλογα με το αν το περιγραφόμενο αντικείμενο είναι στατικό ή βρίσκεται σε κίνηση.
Η περιγραφή έχει δύο βασικές μορφές: αντικειμενική και υποκειμενική.

Αντικειμενική περιγραφή

1. Συναντάται σε κείμενα πληροφοριακά και επιστημονικά.
2. Αυτός που περιγράφει δεν αποκαλύπτει τη στάση του ή τη θέση του για αυτό που περιγράφει.
3. Κυριαρχεί το γ ρηματικό πρόσωπο.
4.  Η αναπαράσταση γίνεται με τρόπο που αντιστοιχεί στα πράγματα και δεν υπάρχει έκφραση γνώμης και συναισθημάτων.

Υποκειμενική περιγραφή

1. Συναντάται στη λογοτεχνία.
2. Είναι συχνή η παρουσία του α ρηματικού προσώπου.
3. Η περιγραφή συνυπάρχει με τα συναισθήματα που προκαλεί στο συγγραφέα το αντικείμενο της περιγραφής.

 Δομικά στοιχεία περιγραφής

1.  Ονοματοθεσία και κατηγοριοποίηση.(ποιο είναι το αντικείμενο της περιγραφής και σε ποια κλάση ανήκει).
2.  Αισθητηριακές παρατηρήσεις(τι, πού, πώς, πότε, λεπτομερής περιγραφή).
3.  Πληροφοριακά στοιχεία(ιστορικές πληροφορίες, χρήση του αντικειμένου, σχέση με το περιβάλλον).
4. Προσωπικές σκέψεις και συναισθήματα.

Η γλώσσα της περιγραφής

1. Κυριαρχεί ο Ενεστώτας και η εξακολουθητική ρηματική όψη αφού η περιγραφή δεν εξαρτάται από τη διάσταση του χρόνου.
2.  Δεν αποκλείονται βέβαια και οι συνοπτικοί χρόνοι.
3. Αφθονούν τα επίθετα για τις σταθερές ιδιότητες των περιγραφομένων αντικειμένων και τα επιρρήματα για τις προσωρινές ιδιότητες.Τα επίθετα και τα επιρρήματα εξασφαλίζουν ακρίβεια και σαφήνεια στην περιγραφή.
4.  Χρησιμοποιούνται συχνά τα βοηθητικά ρήματα είμαι και έχω τα οποία προσδίδουν συγκεκριμένες ιδιότητες στα αντικείμενα.
5. Χρησιμοποιούνται προσδιορισμοί του χώρου για να προσανατολιστεί ο αναγνώστης.

   Περιγραφή και αφήγηση 

Η περιγραφή απεικονίζει τα βασικά γνωρίσματα ενός αντικειμένου.

Αντίθετα στην αφήγηση ένα πρόσωπο ή μια κατάσταση εμφανίζονται δυναμικά.  Η αφήγηση σχετίζεται με την εξέλιξη των γεγονότων και αναφέρεται στις αιτίες και τα αποτελέσματα τους.

Άρα η περιγραφή  μας δίνει πληροφορίες σχετικά με το τι είναι ένα αντικείμενο  ενώ  η αφήγηση  σχετικά με το πώς εξελίσσεται ένα πρόσωπο,μια κατάσταση, ένα πρόβλημα.

Πηγή:http://www.komvos.edu.gr/glwssa/logos_keimeno/2_1_2/geni1.htm
http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/document/document.php?course=DSGL-A111&openDir=/4e5b63b5pt3d/4e9c5b7dfwj6