B Επεισόδιο(446-525)


Η δεύτερη σκηνή του Β επεισοδίου αρχίζει μ'ένα εισαγωγικό διάλογο ανάμεσα στον Κρέοντα και στην Αντιγόνη κατά τη διάρκεια του οποίου Ο Κρέων προσπαθεί να καταλάβει αν η Αντιγόνη έχει κάποιο ελαφρυντικό ή όχι. Στη συνέχεια ακολουθούν οι λόγοι της Αντιγόνης και του Κρέοντα που στόχο έχουν να ρίξουν άπλετο φως στις θέσεις των δύο αντιπάλων.
Επιχειρήματα Αντιγόνης(στίχοι 450-470):
  1. Η απόφαση του Κρέοντα για τον Πολυνείκη  δεν προέρχεται ούτε από το Δία ούτε από τη Δίκη.
  2. Οι άγραφοι νόμοι των θεών είναι ανώτεροι από τους νόμους των ανθρώπων καθώς έχουν μόνιμη και διαχρονική αξία.
  3. Η τιμωρία της Αντιγόνης για την παραβίαση του θεϊκού νόμου θα είναι πιο βαριά και πιο σκληρή από κάθε ανθρώπινη τιμωρία.
  4. Δεν την τρομάζει η ποινή που ορίζει το διάταγμα του Κρέοντα αφού ο θάνατος είναι η φυσική κατάληξη κάθε ανθρώπου.
  5. Ο πρόωρος θάνατος αποτελεί κέρδος για κάποιον που ζει-όπως αυτή-στη δυστυχία.
  6. Η στεναχώρια και η ντροπή που θα προκαλούσε η αδιαφορία για τον νεκρό αδελφό της είναι πολύ χειρότερη από τον θάνατο.
  7. Δεν ενοχλείται να θεωρείται ανόητη από  κάποιον που είναι ανόητος.
  • Η Αντιγόνη στο λόγο της  δεν προβάλλει το συναισθηματικό επιχείρημα της αδελφικής αγάπης. Αντίθετα προβάλλει λογικά επιχειρήματα:αυτό δε σημαίνει οτι είναι ασυνεπής στα κίνητρα της αλλά δείχνει την ετοιμότητα και την ευστροφία της. Άλλωστε δε θα είχε κανένα νόημα να προσπαθήσει να συγκινήσει τον Κρέοντα.
  • Ο στόχος της Αντιγόνης είναι να υπερασπιστεί το  θείο δίκαιο, τους άγραφους νόμους και τις ηθικές αξίες.
  • Οι άγραφοι νόμοι των θεών είναι ανώτεροι από τους νόμους των ανθρώπων γιατί έχουν αιώνια ύπαρξη.
  • Στο δίλημμα θεϊκός νόμος-άγραφος νόμος η Αντιγόνη δεν έχει καμία δυσκολία να αποφασίσει και έχει ξεκαθαρίσει μέσα της οτι θα στηρίξει με όλη της τη δύναμη το Θεϊκό νόμο.
Επιχειρήματα Κρέοντα(στίχοι 473-496)
  1. Όλοι οι άνθρωποι που προβάλλουν υπερβολικά αλύγιστο φρόνημα στο τέλος κάμπτονται και ταπεινώνονται.
  2. Είναι ανεπίτρεπτο να υπερηφανεύται όποιος είναι δούλος των άλλων.
  3. Η Αντιγόνη έδειξε αυθάδεια, όταν αποφάσισε να καταπατήσει τους νόμους της πολιτείας.
  4. Η αυθάδεια της έχει ξεπεράσει κάθε όριο, αφού όχι μόνο καταπάτησε τον νόμο αλλά θριαμβολογεί για την  πράξη της.
  5. Αν ο Κρέων αφήσει ατιμώρητη την πράξη της Αντιγόνης, θα δείξει αδυναμία και θα θιχτεί ο εγωισμός του.
  6. Ο συγγενικός δεσμός που τον δένει με την Αντιγόνη δεν αρκεί για να γλιτώσει η Αντιγόνη την τιμωρία.
  7. Τόσο η Αντιγόνη όσο και η Ισμήνη είναι συνένοχες για την ταφή του Πολυνείκη και θα τιμωρηθούν για την  πράξη τους.
Ο Κρέων παρομοιάζει τη στάση της Αντιγόνης α) με σκληρό και άκαμπτο σίδηρο που γίνεται ευλύγιστος και εύθραυστος, όταν πυρακτώνεται καιβ) με ατίθασο άλογο που στο τέλος δαμάζεται. Ο Κρέων με φανερά τραυματισμένο εγωισμό, προσπαθεί με τα επιχειρήματα του να ταπεινώσει την Αντιγόνη και να κάμψει το ηθικό της. Τα λόγια του Κρέοντα αποτελούν τραγική ειρωνεία, αφού αυτά που λέει για την Αντιγόνη θα συμβούν στον ίδιο. Τα σοβαρά σφάλματα που διαπράττει παρασυρμένος από τον τυφλό εγωισμό του θα τον οδηγήσουν το τραγικό τέλος του.
Ακολουθεί η στιχομυθία των στίχων 508-525 που αναδεικνύει τις διαφορές των δύο πρωταγωνιστών, κλιμακώνει τη δραματική ένταση και προοικονομεί την τελεσίδικη ποινή του θανάτου για την Αντιγόνη.
Επιχειρήματα Κρέοντα 
  1. Δεν είναι δυνατόν ο Πολυνείκης και ο Ετεοκλής να έχουν τις ίδιες νεκρικές τιμές αφού ο δίκαιος δεν μπορεί να έχει τις ίδιες τιμές με τον άδικο.
  2. Ο Ετεοκλής χάθηκε υπερασπιζόμενος την πατρίδα του ενώ ο Πολυνείκης τάχθηκε εναντίον της πατρίδας του.
  3. Όποιος τιμά τον εχθρό της πόλης είναι και ο ίδιος εχθρός της.
  4. Έτσι η Αντιγόνη είναι εχθρός της πατρίδας της.
Επιχειρήματα Αντιγόνης
  1. Ολοι συμφωνούν με την πράξη της αλλά δεν εκφράζουν τη γνώμη τους , επειδή φοβούνται.
  2. Δεν υπάρχει λόγος να ντρέπεται που προσέφερε νεκρικές τιμές στον αδελφό της.
  3. Ο Ετεοκλής δεν αισθάνεται θυμωμένος και προσβεβλημένος που η Αντιγόνη προσέφερε νεκρικές τιμές στον Πολυνείκη.
  4. Ο Πολυνείκης ήταν ελεύθερος άνθρωπος και είχε το δικαίωμα της ταφής.
  5.  Στον κάτω κόσμο δεν υπάρχουν διακρίσεις και ο Άδης θέλει οι  νόμοι να είναι ίδιοι για όλους.
  6. Δεν ήρθε στον κόσμο για να  μισεί αλλά για να αγαπάει και να επιδιώκει τη συμφιλίωση.
Κρέων
Στους στίχους 446-525 ο Κρέων παρουσιάζεται αλαζονικός, απόλυτος και οργισμένος και εξαπολύει απειλές χωρίς να είναι σε θέση να σκεφτεί και να κρίνει καθαρά. Ίσως αυτό που τον εξοργίζει περισσότερο είναι η αγέρωχη στάση της Αντιγόνης και το αδούλωτο φρόνημα της το οποίο προσπαθεί να κάμψει με κάθε τρόπο.Ο Κρέων είναι ο απόλυτος μονάρχης που απαιτεί από τους υπηκόους του πλήρη υποταγή στο θέλημα του. Μιλάει προσβλητικά για την Αντιγόνη χαρακτηρίζοντας την "δούλη"και φτάνει στα όρια της ύβρης αφού δεν είναι σε θέση να σεβαστεί ούτε τον ιερό θεσμό της συγγένειας που τον δένει με την Αντιγόνη. Καταλήγει σε αυθαίρετα συμπεράσματα και φτάνει στο σημείο να κατηγορεί και την Ισμήνη για τη συμμετοχή της οποίας στην ταφή δεν υπάρχει καμία απόδειξη. Αυταρχικός και ισχυρογνώμων, δίνει μεγάλη σημασία στη διαφύλαξη του ανδρισμού του. Σκέφτεται και ενεργεί επιπόλαια και δεν έχει την ορθή πολιτική κρίση που ταιριάζει σ'έναν ηγεμόνα. Ο εγωισμός και ο θυμός έχουν θολώσει το μυαλό του και βαδίζει πλέον χωρίς να το καταλαβαίνει προς το τραγικό του τέλος. Το προσωπείο του δίκαιου και αφοσιωμένου άρχοντα που επιδίωξε να δημιουργήσει στην αρχή έχει πια καταρρεύσει.
 
Αντιγόνη 
Το προσβλητικό ύφος του Κρέοντα, η ειρωνεία και οι απειλές δεν πτοούν την Αντιγόνη, η οποία αντιμετωπίζει τον Κρέοντα με θάρρος, αξιοπρέπεια και περηφάνια.Είναι ετοιμόλογη και εύστροφη και έχει επιχειρήματα πειστικά. Οι προσβολές του Κρέοντα δεν την αγγίζουν αφού η πράξη της είναι συνειδητή και αποτέλεσμα ελεύθερης βούλησης. Ο θάνατος δεν μπορεί να την τρομάξει, ίσως μάλιστα για την περίπτωση της να είναι και λύτρωση. Για την Αντιγόνη πάνω απ΄όλα και όλους βρίσκονται οι θεϊκοί και άγραφοι νόμοι τους οποίους υπερασπίζεται με πάθος. Η αδελφική αγάπη είναι το μόνο κίνητρο της πράξης της όμως αυτό είναι κάτι που δεν το επικαλείται στα επιχειρήματα της αφού ξέρει οτι αυτό δεν πρόκειται να συγκινήσει τον Κρέοντα.Αντιμετωπίζει τον Κρέοντα με τόλμη και δεν διστάζει να τον χαρακτηρίζει τύραννο. Τέλος παρά το γεγονός οτι βρίσκεται σε δύσκολη θέση δεν χάνει την ανθρωπιά και τα συναισθήματα της και η ψυχή της είναι γεμάτη από αγάπη και στοργή για τα αγαπημένα της πρόσωπα. Η Αντιγόνη με τη συμπεριφορά και τα λόγια της μεταφέρει ένα πανανθρώπινο μήνυμα αγάπης και συναδέλφωσης.

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

ΡΑΨΩΔΙΑ Ζ 369-529

Ευριπίδη Ελένη-Β επεισόδιο, 4η σκηνή

Η ΑΝΝΑ ΤΟΥ ΚΛΗΔΟΝΑ