Όμως ο μπαμπάς δεν ερχόταν, Έλλη Αλεξίου

ΕΛΛΗ ΑΛΕΞΙΟΥ, ΟΜΩΣ Ο ΜΠΑΜΠΑΣ ΔΕΝ ΕΡΧΟΤΑΝ

Η συγγραφέας

Η Έλλη Αλεξίου γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης το 1894 και πέθανε στην Αθήνα το 1988. Καταγόταν από οικογένεια που ανέδειξε πολλούς ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών και η αδερφή της Γαλάτεια υπήρξε η σύζυγος του Νίκου Καζαντζάκη. Σπούδασε στη Φιλοσοφική σχολή Αθηνών και στο πανεπιστήμιο της Σορβόνης, στο Παρίσι. Εργάστηκε για πολλά χρόνια ως εκπαιδευτικός στη μέση εκπαίδευση και υπηρέτησε σε όλη τη ζωή της τη λογοτεχνία, αφήνοντας πίσω της ένα μεγάλο έργο. Τα έργα της είναι επηρεασμένα από τα γεγονότα της εποχής της και από την τοποθέτηση της ιδεολογικά στο χώρο της αριστεράς.

1^η ενότητα : η τραγική οικονομική κατάσταση μιας οικογένειας ενός πολιτικού εξόριστου

Η απόφαση της μητέρας να ζητιανέψει μαζί με τα παιδιά της δείχνει την τραγική οικονομική κατάσταση της οικογένειας. Η αφηγηματική αναδρομή δείχνει ότι πάντα η οικογένεια αντιμετώπιζε οικονομικά προβλήματα όμως η απουσία του πατέρα έχει κάνει τα πράγματα χειρότερα.

Ο διάλογος που ακολουθεί ανάμεσα στη μητέρα και στα παιδιά αποκαλύπτει την παιδική αφέλεια.  Από τη μια τα παιδιά ζουν στο δικό τους όμορφο κόσμο και επιθυμούν παιχνίδια όπως είναι φυσικό. Δεν αντιλαμβάνονται το μέγεθος της κατάστασης στην οποία βρίσκονται  και η αγνότητα της ψυχής τους φαίνεται από την αγάπη τους για τα παιχνίδια. Η λεπτομερής περιγραφή του σιδηρόδρομου αποκαλύπτει τον ψυχικό κόσμο των παιδιών. Από την άλλη η μητέρα βρίσκεται σε δύσκολη θέση γιατί δεν έχει κανένα να τη στηρίξει, πρέπει ν’ αγωνιστεί να φροντίσει και να μεγαλώσει τα παιδιά της. Δεν διστάζει ακόμη και να ζητιανέψει παραμερίζοντας την περηφάνια της. Κρατά αξιοπρεπή στάση και δεν ξεσπά σε κλάματα. Πιέζεται γιατί δεν μπορεί να ικανοποιήσει τις επιθυμίες των παιδιών της , προσπαθεί να προσγειώσει τα παιδιά της στη σκληρή πραγματικότητα και δείχνει απεριόριστη κατανόηση. Η μητέρα δείχνει αγωνιστική διάθεση, δείχνει  να έχει ψυχικά αποθέματα και δεν δείχνει κακία ακόμα και όταν μιλάει για αυτούς που εξόρισαν τον άνδρα της.

Η επανάληψη της λέξης ναι γεμίζει τα παιδιά με ελπίδα ότι οι επιθυμίες τους θα ικανοποιηθούν όταν επιστρέψει ο πατέρας τους.

2^η ενότητα: Η επιθυμία των παιδιών για την απόκτηση του σιδηρόδρομο.

Με μια αφηγηματική παράλειψη βρισκόμαστε στην οδό Αιόλου. Η μάνα ζητιανεύει ενώ τα παιδιά κοιτούν τα πολυπόθητα παιχνίδια.

Από το διάλογο ανάμεσα στα παιδιά αποκαλύπτεται η κοινωνική προέλευση των παιδιών. Όλα ονειρεύονται ότι θα αγοράσουν το σιδηρόδρομο. Ο σιδηρόδρομος αποτελούσε για τα παιδιά μια δυνατότητα να ξεφύγουν από τη δύσκολη και πεζή πραγματικότητα, να απολαύσουν το παιχνίδι και να καταλάβουν το νόημα των γιορτών με τα δώρα, τη χαρά και τη ξεγνοιασιά των ημερών.

Η ρεαλιστική περιγραφή  της εξωτερικής εμφάνισης των παιδιών δείχνει την τραγική κατάσταση της οικογένειας. Επίσης ο διάλογος ανάμεσα στα παιδιά αποκαλύπτει τον αυθορμητισμό των παιδιών και την έλλειψη πολλές φορές ευγενικών τύπων συμπεριφοράς.

3^η ενότητα: Η αδυναμία απόκτησης του σιδηρόδρομου από τα παιδιά λόγω της κακής οικονομικής κατάστασης.

Η αφήγηση με την αφηγηματική παράλειψη μας μεταφέρει μέρες μετά και τα ρήματα σε παρατατικό δείχνουν την έντονη κατάσταση στέρησης που βίωνε η οικογένεια. Η οικογένεια επισκεπτόταν καθημερινά την οδό Αιόλου όπου η μητέρα ζητιάνευε και τα παιδιά χάζευαν.

Τα βράδια που επέστεφαν στο σπίτι τους προσγειώνονταν στη σκληρή πραγματικότητα του άδειου σπιτιού. Η απουσία του πατέρα είναι έντονη. Μέσα από τον τραγικό διάλογο φαίνεται η αγωνία των παιδιών για την επιστροφή του πατέρα τους, το δράμα που βιώνει η μητέρα που της έχει λείψει το γέλιο του άνδρα της και το τραγικό γεγονός ότι κάποιοι εξόριστοι δεν είχαν προλάβει να δουν τα αγέννητα παιδιά τους.

Με μια αφηγηματική παράλειψη οδηγούμαστε μπροστά στη βιτρίνα. Η λυρική περιγραφή των παιχνιδιών που πουλήθηκαν ή που ακόμη βρίσκονται εκεί δίνει μια ευαισθησία στο αφήγημα που έρχεται σε αντίθεση με τις επιθυμίες των παιδιών που τελικά δεν ικανοποιήθηκαν.

Η επανάληψη της φράσης και ο μπαμπάς δεν ερχόταν κάνει ακόμη πιο δραματική την κατάσταση των παιδιών.

Ούτε όμως και τα άλλα παιδιά μπόρεσαν να αγοράσουν το σιδηρόδρομο. Η ωριμότητα των παιδιών αυτών φαίνεται μέσα από τα επιχειρήματα που παρουσιάζουν. Η φτώχεια, οι αρρώστιες και τα μεταμφυλιακά  χρόνια είναι κοινά στοιχεία στη ζωή όλων των παιδιών. Οι δύσκολες συνθήκες ωριμάζουν την παιδική σκέψη και ψυχή.

Στο τέλος η μητέρα μιλάει με λόγια παρηγορητικά και προσπαθεί να ανακουφίσει τις πληγωμένες ψυχές  των παιδιών της και τους δίνει ελπίδα που είναι και το μοναδικό φάρμακο σε τέτοια προβλήματα.

Ο αφηγητής

Ο αφηγητής είναι παντογνώστης και η εστίαση μηδενική. Χρησιμοποιούνται αφηγηματικές αναδρομές, αφηγηματικές παραλείψεις, ο διάλογος, η αφήγηση και η περιγραφή.

Γλώσσα

Η γλώσσα είναι μια απλή δημοτική που έχει τα χαρακτηριστικά της απλής, καθημερινής, προφορικής ομιλίας των ανθρώπων. Υπάρχουν και κάποιοι λαϊκοί και λανθασμένοι γλωσσικοί τύποι που στόχο έχουν να δείξουν τη λαϊκή καταγωγή και το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο των ηρώων. (στην οδός, να διακονέψω, άμα σφίξει, τα σκολειά, σιδερόδρομος, ανθρώποι, θα στέκουμαι)

Ύφος

Το ύφος είναι απλό, άμεσο οικείο, ζωντανό και παραστατικό λόγω των διαλόγων. Επίσης συγκινητικό με τον  εξομολογητικό τόνο του  και φορτίζει τον αναγνώστη προβάλλοντας με τραγικό τρόπο τις δύσκολες πλευρές της ανθρώπινης ζωής.