Όταν τα ποτάμια της Αθήνας πλημμυρίζουν

Ανθρωπολογία, κοινωνιολογία και λογοτεχνία συναντιούνται στη νουβέλα της Άντζελας Δημητρακάκη Τέσσερις μαρτυρίες για την εκταφή του ποταμού Ερρινυού που απέσπασε το βραβείο διηγήματος-νουβέλας του Αναγνώστη το 2017. Ο μύθος, πανταχού παρών στη νουβέλα, εμβολίζει την πραγματικότητα και γεμίζει τις ρωγμές που ο ίδιος δημιούργησε. Η ανεξάντλητη δεξαμενή της μυθικής σκέψης τροφοδοτεί τη λογοτεχνία και κινητοποιεί τους ανθρώπους να υπερβούν τα στεγνά όρια του ρεαλισμού και να αναζητήσουν στα υπόγειους και δαιδαλώδεις λαβυρίνθους του μύθου τη μαγεία της υγρασίας. Ένας φανταστικός ποταμός, ο Ερρινυός, που παραπέμπει στις αρχαίες Ερινύες, μια πραγματική Αθήνα και μια γειτονιά των δυτικών συνοικιών στο μεταίχμιο φαντασιακού και πραγματικού, συνθέτουν το φόντο της νουβέλας.

 

Τέσσερις μαρτυρίες-αναδρομικές αφηγήσεις φωτίζουν από διαφορετικές οπτικές γωνίες τα γεγονότα που σημάδεψαν αμετάκλητα τη ζωή τεσσάρων κοριτσιών. Μία νεαρή κοινωνική ανθρωπολόγος εκπονεί τη διδακτορική διατριβή της με θέμα τους αστικούς μύθους της Αθήνας και οι ηρωίδες της νουβέλας ανταποκρίνονται στο κάλεσμα της για αναζήτηση πληροφοριών με διαφορετικό τρόπο η κάθε μια. Η Ιωάννα γράφει ένα γράμμα, η Σοφία προτιμά την προφορική καταγραφή, η καθηγήτρια Ναρδή, που δεν ανήκει στα βασικά πρόσωπα της νουβέλας αλλά καθορίζει τις επιλογές των μαθητριών της,  δίνει συνέντευξη και τέλος η Κατερίνα γράφει το γράμμα το οποίο θα δώσει αριστοτεχνικά τις απαντήσεις σε όλα τα ερωτηματικά που δημιούργησαν οι προηγούμενες μαρτυρίες. Η επιλογή της προφορικής καταγραφής και της συνέντευξης δεν είναι, νομίζω, τυχαία και μαρτυρούν τη γοητεία που ασκούν στη λογοτεχνία οι μέθοδοι που αξιοποιεί η προφορική ιστορία, μια επιστήμη που αναπτύσσει ιδιαίτερη δυναμική τα τελευταία χρόνια. Απουσιάζει η μαρτυρία της τέταρτης έφηβης, της Ραχήλ, στο πρόσωπο της οποίας εκπροσωπείται το αλλότριο, το διαφορετικό που συγκεντρώνει τα βέλη του ρατσισμού, αλλά θα πρέπει να φτάσουμε στο τέλος για να πληροφορηθούμε το λόγο αυτής της απουσίας που σημειωτέον δίνεται κλιμακωτά, αφήνοντας μία γεύση μυστηρίου να πλανάται γύρω από κάτι τραγικό που κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί και να προβλέψει.

Η συνέχεια εδώ:  http://fractalart.gr/tesseris-martyries/