ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7, ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΑΠΌ ΤΟ 15ο ΩΣ ΤΟ 18ο ΑΙΩΝΑ

ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΑΠΌ ΤΟΝ 15^Ο Ως ΤΟΝ 18^Ο ΑΙΩΝΑ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

1.     Με ποιον τρόπο αρχίζει να διαμορφώνεται η αντίληψη για το έθνος-κράτος;

2.    Ποιες ήταν οι σχέσεις Ρωμαιοκαθολικών-προτεσταντών στην Ευρώπη ως το 18^ο αιώνα;

3.    Ποια ήταν οι λόγοι που οδηγούσαν τα ευρωπαϊκά κράτη σε ανταγωνισμό;

4.    Ποιες ήταν οι σχέσεις της Ευρώπης με την Οθωμανική αυτοκρατορία; Τι ήταν οι διομολογήσεις;

5.    Πότε σταθεροποιείται η απόλυτη μοναρχία και με τη βοήθεια ποιας ομάδας;

6.    Ποιες είναι οι πιο σημαντικές εξελίξεις στην Γαλλία τον 17^ο και 18^ο αιώνα;

7.    Ποιες είναι οι πιο σημαντικές εξελίξεις στην Αγγλία τον 147^ο και 18^ο αιώνα;

8.    Πότε παρατηρείται αύξηση του πληθυσμού στην Ευρώπη και για ποιους λόγους;

9.    Τι γνωρίζετε για την αγροτική παραγωγή τον 17^ο και 18^ο αιώνα;

10. Ποιες αλλαγές παρατηρούνται στη βιοτεχνία και στη βιομηχανία τον 18^ο αιώνα;

11.  Τι είναι το ατλαντικό και το τριγωνικό εμπόριο;

12. Τι εισάγουν και τι εξάγουν οι Ευρωπαϊκές χώρες και ποιες χώρες έχουν τον κυρίαρχο ρόλο στο εμπόριο;

13. Τι γνωρίζετε για την πολιτική του μερκαντιλισμού ή του προστατευτισμού;

14. Τι γνωρίζετε για την βιομηχανική επανάσταση;

15. Πως κατανέμεται ο πλούτος στα Ευρωπαϊκά κράτη  και ποιες είναι οι κοινωνικές τάξεις που δημιουργούνται;

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ

Αντίληψη για το έθνος-κράτος

·         Η αντίληψη αυτή αρχίζει να διαμορφώνεται μέσα από συγκρούσεις, το άνοιγμα στον κόσμο και την ενίσχυση της βασιλικής εξουσίας.

·         Οι ηγεμόνες προσπαθούν να δημιουργήσουν ομοιογενή κράτη και να αποκτήσουν δύναμη για αυτό και πολεμούν  κάθε προσπάθεια διάσπασης.

Θρησκευτική πολιτική

·         Εχθρική στάση εναντίον των προτεσταντών.

·         Στη Γερμανία: τριακονταετής πόλεμος στη ανάμεσα στους προτεστάντες και στους ρωμαιοκαθολικούς (1618-1648) που έληξε με τη συνθήκη της Βεστφαλίας η οποία περιόρισε τη δύναμη του βασιλιά.

·         Στην  Αυστρία: οι ηγεμόνες καταδίωξαν τους προτεστάντες.

·         Στη Γαλλία: ο βασιλιάς απαγόρευσε τον προτεσταντισμό και επανέφερε το διάταγμα της Νάντης.

·         Από τον 18^ο αιώνα τα κράτη ακολουθούν πιο ανεκτική πολιτική στο θρησκευτικό τομέα.

Ανταγωνισμοί

·         Εκδηλώνονται ανταγωνισμοί ανάμεσα στην Αγγλία και στη Γαλλία κυρίως για να αποκτήσουν οικονομική δύναμη, κυρίαρχη θέση στην Ευρώπη και παγκόσμια υπεροχή

Ευρώπη και Οθωμανική αυτοκρατορία

·         Οι Ευρωπαίοι ηγεμόνες αντιμετώπισαν ως κοινό εχθρό την Οθωμανική αυτοκρατορία.

·         Οι Οθωμανοί έφτασαν στην Κεντρική Ευρώπη και πολιόρκησαν τη Βιέννη το 1529 και το 1683, χωρίς αποτέλεσμα.

·         Από τότε οι Οθωμανοί υποχωρούν συνεχώς και οι Ρώσοι αναλαμβάνουν την  πρωτοβουλία του πολέμου κατά των Οθωμανών.

·         Οι Ευρωπαϊκές δυνάμεις υπογράφουν προνομιακές εμπορικές συμφωνίες με την Οθωμανική αυτοκρατορία: τις διομολογήσεις.

Σταθεροποίηση απόλυτης μοναρχίας

·         Από το 16^ο αιώνα σταθεροποιείται σταδιακά η απόλυτη μοναρχία.

·         Για αυτό συνεργάστηκαν οι ηγεμόνες και οι αστοί σε βάρος των ευγενών και των τοπικών δυνάμεων.

Γαλλία

·         Η απολυταρχία φτάνει στο αποκορύφωμα της με το Λουδοβίκο ΙΔ που θεωρούσε τον εαυτό του αντιπρόσωπο του θεού στο βασίλειο του.

·         Ασκούσε απόλυτο έλεγχο σε όλους τους τομείς της κρατικής δραστηριότητας και ταύτιζε το κράτος με το βασιλικό αξίωμα.

·         Η απολυταρχία ήταν αντίθετη  με τα συμφέροντα της αστικής τάξης, των αγροτών και της αριστοκρατίας.

·         Το κίνημα του διαφωτισμού και η Γαλλική επανάσταση θα φέρουν πολύ σημαντικές αλλαγές.

Αγγλία

·         Υπήρχαν περιορισμοί στην εξουσία του βασιλιά.

·         Οι ακρότητες ορισμένων βασιλιάδων οδήγησαν σε εμφύλιο πόλεμο(1642-1649), με αποτέλεσμα την κατάργηση της βασιλείας.

·         Ο Όλιβερ Κρόμβελ, επικεφαλής των αντιμοναρχικών δυνάμεων, κυβέρνησε δικτατορικά τη Δημοκρατία της Αγγλίας, της Ιρλανδίας και της Σκοτίας μέχρι το 1659.

·         Η μοναρχία επανήλθε αλλά το Κοινοβούλιο αποκτούσε συνεχώς δύναμη.

·         Νόμος προσωπικής ασφάλειας: θεμελίωσε τις ατομικές ελευθερίες. Ένδοξη επανάσταση: η αστική τάξη κατόρθωσε να επιβληθεί και να επικρατήσει στην πολιτική σκηνή, επιβάλλοντας τη συνταγματική μοναρχία και τον κοινοβουλευτισμό.

·         Διακήρυξη δικαιωμάτων: προσδιόριζε με ακρίβεια τα όρια της βασιλικής εξουσίας.

Αύξηση του πληθυσμού

·         Κατά τον 17^ο αιώνα η Ευρώπη είναι η πιο πυκνοκατοικημένη περιοχή μετά την Κίνα και την Ινδία.

·         Ο πληθυσμός αυξάνεται τον 18^ο αιώνα.

·         Η αύξηση του πληθυσμού οφείλεται: στη  βελτίωση της παραγωγής, στην καταπολέμηση των επιδημιών και στη μείωση των θανατηφόρων πολέμων.

Γεωργία

·         Το 90% του πληθυσμού ζει στην ύπαιθρο και ασχολείται με τη γεωργία.

·         Από το 18^ο αιώνα εφαρμόζονται νέες τεχνικές που αυξάνουν την παραγωγή.

·         Πολλοί αγρότες πηγαίνουν στις πόλεις για να βρουν δουλειά.

Βιοτεχνία-Βιομηχανία

·         Μέχρι τις αρχές του 18^ου αιώνα οι βιοτεχνίες έχουν οικογενειακό χαρακτήρα.

·         Οι βιοτεχνίες μεταβάλλονται σε βιομηχανίες με τη χρήση του γαιάνθρακα και του ατμού.

·         Μεγάλη ανάπτυξη γνωρίζουν η υφαντουργία και η μεταλλουργία.

Εμπόριο

·         Τον 17^ο αιώνα κυριαρχούν οι Γάλλοι, οι Άγγλοι και οι Ολλανδοί.

·         Μεγάλη ανάπτυξη γνωρίζει το Ατλαντικό εμπόριο με τις αποικίες της Αμερικής.

·         Τριγωνικό εμπόριο: Οι Ευρωπαίοι μεταφέρουν στην Αφρική μικροεμπορεύματα και αγοράζουν σκλάβους, στη συνέχεια πηγαίνουν τους σκλάβους στην Αμερική και τους ανταλλάσσουν με αποικιακά προϊόντα όπως ζάχαρη και καφέ και αυτά τα προϊόντα τα μεταφέρουν στην Ευρώπη.

·         Οι Ευρωπαϊκές χώρες εισάγουν πρώτες ύλες, καρυκεύματα και εξάγουν βιομηχανικά προϊόντα όπως υφάσματα και άλλα είδη μεταλλουργίας.

·         Σημαντικότερες δυνάμεις στο εμπόριο: Αγγλία και Γαλλία.

·         Πολιτική του μερκαντιλισμού ή του προστατευτισμού: τα κράτη ενισχύουν τις εξαγωγές και ενισχύουν τις εισαγωγές. Από τον 18^ο αιώνα η πολιτική αυτή εγκαταλείπεται.

Βιομηχανική επανάσταση

·         18^ος αιώνας: Βιομηχανική επανάσταση: έφερε μεγάλες αλλαγές στην οικονομική και κοινωνική ζωή του ανθρώπου.

·         Ξεκίνησε από την Αγγλία και επεκτάθηκε και σε άλλες χώρες.

Κατανομή πλούτου και κοινωνικές τάξεις

·         Οι μεγάλοι ιδιοκτήτες γης( ευγενείς, κλήρος) έχουν εισοδήματα και εισπράττουν φόρους από τους χωρικούς.

·         Στη Δυτική  Ευρώπη οι χωρικοί είναι ελεύθεροι ενώ στην Ανατολική είναι δουλοπάροικοι και πληρώνουν περισσότερους φόρους.

·         Η αστική τάξη γίνεται η κυρίαρχη στη Δυτική Ευρώπη.

·         Οι αγρότες και τα κατώτερα στρώματα των πόλεων (εργάτες, μικροεπαγγελματίες) ζουν κάτω από άθλιες συνθήκες.

·         Η κοινωνία διακρίνεται σε τρεις τάξεις με κύριο χαρακτηριστικό την άνιση κατανομή πλούτου.