ΡΑΨΩΔΙΑ Ω 468-677

ΡΑΨΩΔΙΑ Ω(468-677)                    Ο Πρίαμος ικετεύει τον Αχιλλέα ,  Alexandr Ivanov

Ο Πρίαμος στη σκηνή του Αχιλλέα ως ικέτης 

( 468-485)

       Ο Πρίαμος μπαίνει στη σκηνή χωρίς να τον αντιληφθούν οι άλλοι, στέκεται κοντά στον Αχιλλέα, γονατίζει, του αγκαλιάζει τα γόνατα και του φιλάει τα χέρια.
     Η εικόνα είναι μοναδική και τραγική: ο Πρίαμος φιλάει τα χέρια του Αχιλλέα, αυτά που του έχουν σκοτώσει πολλούς γιους. Η συμπεριφορά του Πρίαμου συγκινεί και ξαφνιάζει. Το ξάφνιασμα του Αχιλλέα και των συντρόφων του δίνεται με μια πλατιά παρομοίωση: στίχοι 480-484. Αναφορικό μέρος: 480-482, Δεικτικό μέρος: 482-484. Κοινό στοιχείο: το ξάφνιασμα.

 Ο ικετευτικός λόγος του Πρίαμου(486-506)

        Ο Πρίαμος στοχεύει στο συναίσθημα και θέλει να συγκινήσει τον Αχιλλέα.

      Θυμίζει στον Αχιλλέα τον πατέρα του και αναφέρει ότι ο Πηλέας είναι σε καλύτερη θέση αφού περιμένει το γιο του να γυρίσει( στίχοι 491-492): επική ειρωνεία.

      Αναφέρεται στα βάσανα του και τονίζει τα λύτρα που έφερε για να πάρει το νεκρό σώμα του γιου του.

      Του ξαναθυμίζει τον πατέρα του και φτάνει στο σημείο να φιλάει το χέρι του ανθρώπου σκότωσε τα παιδιά του.

      Ο Αχιλλέας παραθέτει στον Πρίαμο τη σορό του Έκτορα, ενώ δίπλα παρευρίσκεται και η σορός του Πάτροκλου.

  Αποδοχή της ικεσίας- Ο λόγος του Αχιλλέα(507-551)

      Ο Αχιλλέας συμπονά τον Πρίαμο και σε μια συγκλονιστική σκηνή οι δύο άντρες ξεσπάνε σε κλάματα ο καθένας για το δικό του καημό: αντιπολεμικό μήνυμα του Ομήρου: οι συνέπειες του πολέμου είναι άσχημες για νικητές και νικημένους.

      Ο Αχιλλέας θαυμάζει την ψυχική δύναμη του Πρίαμου που ήρθε μόνος του ως το στρατόπεδο των Αχαιών.

      Προσπαθεί να παρηγορήσει τον Πρίαμο.

       Και ο Πρίαμος και ο Πηλέας πέρασαν στη ζωή τους και καλές και κακές στιγμές.

       Ο Αχιλλέας λέει δύο μεγάλες αλήθειες: α) οι θρήνοι είναι ανώφελοι και ο άνθρωπος πρέπει να έχει υπομονή β) ο πόνος είναι στοιχείο αναπόσπαστο από την ανθρώπινη ζωή.

       Ο Αχιλλέας ευσπλαχνίζεται τον Πρίαμο και αυτό δηλώνει οτι έχει αποδεχτεί τον πόνο ως αναπόσπαστο στοιχείο της ανθρώπινης ζωής και επομένως έχει συμβιβαστεί με την ιδέα του θανάτου του Πάτροκλου.

               Ο Πρίαμος ικετεύει τον Αχιλλέα για τη σορό του Έκτορα, Hamilton

 Η λύτρωση του Έκτορα- Περιποίηση και ετοιμασία του νεκρού(552-595)

      Ο Πρίαμος εκδηλώνει την ανυπομονησία του να δει τον Έκτορα και προτρέπει τον Αχιλλέα να δει τα πλούσια δώρα που του έφερε.

       Ο Αχιλλέας για μια στιγμή αγριεύει, γίνεται και πάλι σκληρός, εκρηκτικός, οξύθυμος. Μιλάει στον Πρίαμο με ψυχρότητα και τον απειλεί ότι αν ο Πρίαμος τον εξαγριώσει θα παραβεί την προσταγή του Δία να δώσει για ταφή το σώμα του Έκτορα.

         Οι σύντροφοι του Αχιλλέα αδειάζουν την άμαξα του Πρίαμου από τα λύτρα.

         Οι δούλες παίρνουν το σώμα του Έκτορα που  δέχεται τις πρώτες νεκρικές τιμές στο στρατόπεδο των Αχαιών.

       Ο ίδιος ο Αχιλλέας σηκώνει το σώμα του Έκτορα και το τοποθετεί στο νεκρικό κρεβάτι. Με την πράξη αυτή οι ακροατές δεν μένουν με την εντύπωση ότι ο Αχιλλέας είναι σκληρός και απάνθρωπος. Αποκαλύπτονται τα προτερήματα του Αχιλλέα: ανθρωπιά, αξιοπρέπεια, ευγένεια, ιπποτισμός, μεγαλοψυχία. Ο Αχιλλέας έχει την ευκαιρία να αποκτήσει υστεροφημία. Είναι φανερή η διάθεση του ποιητή να μην αφήσει τον Αχιλλέα ηθικά ακάλυπτο.

      Ο Αχιλλέας απολογείται στον Πάτροκλο γιατί είχε ορκιστεί ότι δεν θα επιτρέψει την ταφή του Έκτορα. Επικαλείται τα πλούσια δώρα που του έδωσε ο Πρίαμος και υπόσχεται στον Πάτροκλο ότι θα του προσφέρει ένα μέρος από τα λύτρα.

 Το δείπνο Αχιλλέα- Πρίαμου- Το μυθολογικό παράδειγμα της Νιόβης(596-633)

      Ο Αχιλλέας ολοκληρώνει τη φιλοξενία προσφέροντας στον Πρίαμο δείπνο.Το φαγητό τυπικό στοιχείο φιλοξενίας, ενισχύει τους δεσμούς συμπάθειας και φιλίας ανάμεσα στον Αχιλλέα και στον Πρίαμο. Επιπλέον το φαγητό δηλώνει οτι οι άνθρωποι πρέπει να μάθουν να ζουν με τον πόνο τους.

     Ο Αχιλλέας καταφεύγει στο μύθο της Νιόβης, που έφαγε και εκείνη, αν και είχε θάψει τα δώδεκα παιδιά της.

       Ομοιότητες Νιόβης-Πρίαμου

     Η Νιόβη είχε πολλά παιδιά- το ίδιο και ο Πρίαμος

    Ο Απόλλωνας και η Άρτεμη τιμώρησαν τη Νιόβη για την ύβρη της- Ο Αχιλλέας  τιμώρησε τον Έκτορα για την ύβρη του

     Τα παιδιά της Νιόβης έμειναν άταφα για πολλές ημέρες- το ίδιο και ο Έκτορας

     Οι θεοί λυπήθηκαν τη Νιόβη και έθαψαν τα παιδιά της- Ο Αχιλλέας λυπήθηκε τον Πρίαμο και έδωσε το σώμα του Έκτορα για ταφή.

      Ο μύθος της Νιόβης: επιβράδυνση που κάνει τον Πρίαμο να καταλάβει ότι  ο  Έκτορας είναι πια λυτρωμένος.

    Στίχος 620: προοικονομεί το θρήνο για τον Έκτορα στην Τροία

     Ο Αχιλλέας και ο Πρίαμος δειπνούν και η σκηνή ολοκληρώνεται με τους δύο άντρες να αλληλοθαυμάζονται, να δείχνουν τη μεγαλοψυχία τους και τον ανθρωπισμό τους: Ο Όμηρος είναι υπέρ της συμφιλίωσης ανθρώπων και λαών.Καταδικάζεται ο πόλεμος που χωρίζει τους ανθρώπους.

Πρίαμος και Αχιλλέας, Lepage

Ετοιμασία για ύπνο-Υπόσχεση του Αχιλλέα για ανακωχή

Ο Πρίαμος και ο Αχιλλέας είναι πλέον συμφιλιωμένοι και ανακουφισμένοι:  ο Πρίαμος γιατί θα πάρει το νεκρό σώμα του γιου του και ο Αχιλλέας γιατί λυτρώθηκε από το πάθος της εκδίκησης και έδειξε την ανθρώπινη πλευρά του.

Ο Πρίαμος εκφράζει την ανάγκη να κοιμηθεί αφού τόσες μέρες είναι άυπνος.

Ο Αχιλλέας θέλει να προστατεύσει τον Πρίαμο και του ζητάει να κοιμηθεί έξω από τη σκηνή του.

Ο Αχιλλέας ζητάει από τον Πρίαμο να του πει πόσες ημέρες χρειάζεται για την ταφή του γιου του. Ο Πρίαμος απαντά ότι χρειάζονται 11 ημέρες: εννέα ημέρες για το θρήνο, μία ημέρα για την ταφή και το τραπέζι της παρηγοριάς, μία ημέρα για να υψώσουν τον τάφο.. Την 12^η ημέρα μπορεί να ξαναρχίσει ο πόλεμος. (στίχοι 662-668: προοικονομία για όσα θα ακολουθήσουν σχετικά με την ταφή του Έκτορα)

    Ο Αχιλλέας υπόσχεται ότι όλα θα γίνουν όπως πρέπει και η συμφωνία τους  επισφραγίζεται με μία φιλική χειραψία.

     Ο Αχιλλέας και ο Πρίαμος κοιμούνται κάτω από την ίδια στέγη:ολοκληρώνονται οι σκηνές συμφιλίωσης των δύο αντρών.

 
Η κηδεία του Έκτορα from TroikosPolemos on Vimeo.