ΒΙΩΝΟΝΤΑΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ ΖΩΗΣ: ΕΝΟΤΗΤΑ 7
Το βαρύ ωράριο των Ελλήνων μαθητών
Του Απόστολου Λακασα
Του Απόστολου Λακασα
Εκτός από τα φροντιστήρια, τα ιδιαίτερα και τις ξένες γλώσσες, έχουν εβδομαδιαίως τις περισσότερες ώρες μαθημάτων στην Ευρώπη
«Μου αρέσει το σχολείο, αλλά πραγματικά πολλές φορές νιώθω τόσο κουρασμένη στο τέλος της ημέρας...». Η 15χρονη Νίνα Τριανταφύλλου, αριστούχος έως τώρα στα μαθήματά της, μιλώντας στην «Κ» δεν έκρυψε την αδημονία επιστροφής στα θρανία ούτε όμως και το άγχος της για τον καθημερινό αγώνα δρόμου που αρχίζει την προσεχή Πέμπτη, ημέρα έναρξης του σχολικού έτους. Η Νίνα είναι χαρακτηριστική εκπρόσωπος της μαθητικής γενιάς της. Το πρωί στο σχολείο, ακολουθούν το απόγευμα τα φροντιστήρια και μετά το διάβασμα για την επόμενη ημέρα. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Παιδείας, οι Ελληνες μαθητές αφιερώνουν πολύ περισσότερες ώρες εβδομαδιαίως στο σχολείο από τους Ευρωπαίους συνομηλίκους τους. Και δεν είναι μόνο τα σχολικά μαθήματα. Ερευνα δείχνει ότι ένας 15χρονος, μετά τις ώρες του σχολείου, έχει τουλάχιστον 4 ώρες καθημερινά φροντιστήριο, το οποίο επιβαρύνει το καθημερινό του πρόγραμμα που περιλαμβάνει και τις ώρες του διαβάσματος. Αποτέλεσμα είναι να μένει ελάχιστος χρόνος για ξεκούραση. Οι Ελληνες μαθητές εργάζονται περισσότερο και από έναν φιλόδοξο επαγγελματία!
Οι ώρες διδασκαλίας
Ειδικότερα, όπως προκύπτει από τα ενδεικτικά στοιχεία της Διεύθυνσης Ευρωπαϊκής Ενωσης του υπουργείου Παιδείας, οι Ελληνες μαθητές τόσο στο δημοτικό όσο και στο γυμνάσιο έχουν τις περισσότερες ώρες διδασκαλίας εβδομαδιαίως. Συνολικά, οι μαθητές δημοτικού έχουν 29 ώρες διδασκαλίας κατά μέσο όρο, ενώ στη Φινλανδία 25,5 ώρες και ακολουθούν η Γερμανία, η Εσθονία και η Πορτογαλία με 25 ώρες. Στην υποχρεωτική δευτεροβάθμια εκπαίδευση τα Ελληνόπουλα έχουν 35 ώρες διδασκαλίας κατά μέσο όρο την εβδομάδα. Ακολουθούν οι μαθητές στη Φινλανδία και τη Γερμανία με 31 ώρες την εβδομάδα. Οι Ελληνες, λοιπόν, έχουν το πιο βαρύ σχολικό ωράριο.
Και να ήταν μόνο αυτό! Οι μαθητές συνεχίζουν με τα φροντιστήρια ξένων γλωσσών και άλλες δραστηριότητες όπως ο χορός, η μουσική κ.λπ. Ενδεικτικό είναι ότι από παλαιότερη έρευνα που πραγματοποίησε το Εργαστήριο Εμπειρικής Εκπαιδευτικής Ερευνας του τμήματος Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων (σε 800 μαθητές από 27 δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια) προκύπτει ότι ο ένας στους τρεις μαθητές (ακριβές ποσοστό 36,2%) γυμνασίου και λυκείου πηγαίνει σε οργανωμένο φροντιστήριο (δηλαδή, όχι σε ιδιαίτερα μαθήματα) για την προετοιμασία των σχολικών μαθημάτων από πέντε έως και 10 ώρες την εβδομάδα.
Πολλές από τις απογευματινές ώρες αφιερώνονται από τους μαθητές στην εκμάθηση ξένης γλώσσας. Σύμφωνα με την έρευνα, το 56,4% πηγαίνει έως 5 ώρες εβδομαδιαίως σε φροντιστήριο ξένων γλωσσών, ενώ το 38,7% των μαθητών παρακολουθεί μαθήματα ξένης γλώσσας.
Απουσιάζει η χαρά
«Στο σημερινό σχολείο κυριαρχούν η πίεση για υψηλούς βαθμούς και υψηλές επιδόσεις, το άγχος των μαθητών, η απουσία χαράς και ικανοποίησής τους, η πίεση για εξάντληση της διδακτέας και εξεταστέας ύλης, η απουσία εποικοδομητικής συνεργασίας και παιδαγωγικής σχέσης εκπαιδευτικού - μαθητών, η απουσία ελεύθερου χρόνου στους μαθητές για να ικανοποιήσουν τα προσωπικά ενδιαφέροντα, οι ψυχικές επιβαρύνσεις, όπως εσωστρέφεια, ανασφάλεια, απάθεια, αδιαφορία, επιθετικότητα κ.ο.κ.» ανέφερε στην «Κ» ο καθηγητής στο Παιδαγωγικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων κ. Χαράλαμπος Κωνσταντίνου. Και συμπλήρωσε: «Δηλαδή, έχουμε ένα μαθητή που τον πιέζουμε να βρίσκεται εκτός των φυσικών ορίων αντοχής και από τον οποίο διαρκώς απαιτούμε υψηλές επιδόσεις επιτυχίας. Εχουμε ένα μαθητή που εργάζεται περισσότερο και από έναν ενήλικα εργαζόμενο»!
Καθημερινή, 7/09/08
Ζητείται ελεύθερος χρόνος
Του Γιωργου Τσουμανη*
Τ α παιδιά πιέζονται αρκετά από το σχολείο αλλά και από την οικογένειά τους. Το σχολείο μπαίνει σε μια λογική να τα επιβαρύνει με εργασίες στο σπίτι. Το αναλυτικό πρόγραμμα είναι δεσμευτικό και η ύλη είναι μεγάλη· και από αυτό δεν μπορούν να απομακρυνθούν οι περισσότεροι δάσκαλοι. Αντίθετα, εάν ήταν ελεύθεροι να οργανώνουν τη διδακτέα ύλη, θα ήταν καλύτερα για την ίδια την παιδευτική διαδικασία. Αλλωστε, ο χρόνος που ξοδεύει ο μαθητής για την προετοιμασία των μαθημάτων θα μπορούσε να περιοριστεί από το ίδιο το σχολείο, εάν υπήρχε συστηματικότερη οργάνωση του μαθήματος, με λιγότερη παράδοση και περισσότερη επεξεργασία της ύλης ώστε να την αφομοιώνουν οι μαθητές. Ο ελεύθερος χρόνος προσφέρεται ως διέξοδος σε κάθε παιδί. Ομως, οι γονείς αντιλαμβάνονται τον ελεύθερο χρόνο ως ευκαιρία το παιδί να κάνει περισσότερες δραστηριότητες εκτός σχολείου. Το φορτώνουν, καθώς στο βάθος κρύβεται μια δική τους διάθεση από το δημοτικό το παιδί να μάθει πράγματα που απαιτούνται για την εισαγωγή το πανεπιστήμιο. Ετσι στα παιδιά λείπει το παιχνίδι, η επικοινωνία με τους συνομηλίκους τους αλλά και η επικοινωνία με τους γονείς.
* Ο κ. Γ. Τσουμάνης είναι δάσκαλος, διευθυντής Πειραματικού Δημοτικού.
Καθημερινή, 7/09/08
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΚΙΚΑΣ
Χλωριάδα, μια ραψωδία της χλωρίδας
Στο απόσπασμα αυτού του πρωτόλειου αλλά και προδρομικού «οικολογικού
μυθιστορήματος» –το οποίο εκδόθηκε στην Ελλάδα λίγα χρόνια μετά το
σοβαρό πυρηνικό ατύχημα στο Τσερνόμπιλ της
Ουκρανίας (1986)– τα πλάσματα του δάσους βιώνουν τις συνέπειες του ψεκασμού
με διάφορα φάρμακα από τον άνθρωπο και αγωνιούν για τις επιπτώσεις
που έχει η πρακτική αυτή στην αλυσίδα της ζωής και εντέλει πάνω στον
ίδιο τον άνθρωπο.
«Κοιτάχτε. Μέσα σε μια μικρή ακτίνα βρήκα όλα τούτα τα έντομα νεκρά. Δεν υπάρχει καμιά
δικαιολογία να χάσουν τη ζωή τους σε μια εποχή που μόλις άνοιξε ο ζωικός τους
κύκλος.
Γιατί, λοιπόν, πέθαναν; Μήπως, μέσα από τις τροφές τους πήραν δραστικά δηλητήρια;».
«Αλίμονο!».
«Και κάτι ακόμα. Με μια απλή ματιά μπορείς να δεις ότι σε λίγες μέρες τα πουλιά θα πεθάνουν
από την πείνα, λόγω ανεπάρκειας εντόμων».
«Να, και μια άλλη μορφή κάμψης... μονολόγησε ο Ένας. Καταλαβαίνετε
πού φτάσαμε;
Η κρίση μάς περικυκλώνει από όλες τις μεριές κι εμείς, έτσι που καταντήσαμε, πρέπει νά
’μαστε και... υπερήφανοι γι’ αυτούς που την αναπαράγουν»!!!
Ο Δύο συμφώνησε με τα λεγόμενα αυτά κουνώντας θετικά το κεφάλι του.
Τα δέντρα, ενώ
πριν λίγο πλατζούριζαν στα κύματα της χαράς, τώρα άρχισαν να τα τραβούν...
οι χοάνες της δίνης...²
«Και τώρα, τι θα κάνουμε;», είπε στεναχωρημένα ο Ένας.
«Ή θα χρησιμοποιήσουμε τη βία της έξωσης
ή θα ελπίσουμε στο ένστικτό τους...».
«Ποιο ένστικτο; Αφού ο άνθρωπος δεν μπορεί να ξέρει πια, τι είναι κατάλληλο για τη διατροφή του
και τι όχι, θα βοηθήσει το ένστικτο τα πουλιά;».
Εκεί που οι ευτυχισμένες εκπνοές των δέντρων φόρτωναν τον αέρα μ’ οξυγόνο,
για χάρη
των ανθρώπων, ήρθε η στεναχώρια να πέσει βαριά πάνω στους ντελικάτους
μηχανισμούς της παραγωγής και να φράξει τις εξόδους...
Ο αρχηγός προσπάθησε να τα εμψυχώσει, αλλά όσο τα δέντρα έβλεπαν τα πουλιά να
τρώνε με ιλιγγιώδη ταχύτητα τα θύματα της χημείας, τόσο βυθιζόντουσαν
στη μαύρη απελπισία.
Ο αρχηγός τα ρώτησε αν συμφωνούσαν να τα διώξουν κουνώντας τα κλαδιά.
– Άδικος κόπος, αποκρίθηκε η Νέα.
Ένα απλό ταρακούνημα ούτε που θα το καταλά βουν. Έχουν ταξιδέψει
ουκ ολίγες φορές μέσα
σε θύελλες και καταιγίδες... Μακάρι να μην τ’ αφήναμε σε χλωρό κλαδί.
– Πρέπει να φύγουν, είπε ο Πενηντάρης, γιατί ποια έντομα θα γονιμοποιήσουν τα λουλούδια των Κερασιών, αν τα πουλιά φάνε τα εναπομείναντα;
Πριν προλάβει να τελειώσει τη φράση του, σμάρια από έντομα μπήκαν στο δάσος να
βρουν καταφύγιο, φανερά εκνευρισμένα, λέγοντας:
– Πώς θα ζήσουμε εμείς εδώ πάνω; Πού θα κάνουμε τις φωλιές μας; Ρήμαξαν
τα σπιτικά μας, μας ξεσπίτωσαν... Τώρα πώς θα προσαρμοστούμε σε μέρη που δεν κατοικήσαμε ποτέ;
Τα δέντρα καταλάβαν τι είχε συμβεί... Οι δολοφόνες ραντιστήρες εξανάγκασαν έναν
ολόκληρο πληθυσμό ν’ αναζητήσει άσυλο στο δικό τους βουνό.
Γιώργος Γκίκας,
Τα έντομα σκόρπισαν στο δάσος με την ελπίδα πως θα μπορούσαν να
προσαρμοστούν.
Πολλά ήρθαν κατά ζευγάρια. Άλλα ήταν στην περίοδο των ερώτων κι άλλα
στην κύηση που θά ’φερναν τη νέα γενιά των εντόμων.
Τα πουλιά, δυστυχώς χωρίς να το θέλουν, χώρισαν...
πολλά ανδρόγυνα εντόμων κι έτσι
κόπηκε μέχρις ένα βαθμό η αναπαραγωγική αλυσίδα.
Οι τέσσερις άντρες δεν πήραν είδηση για την αθέλητη μετακίνηση των
εντόμων του κάμπου
στο δάσος. Ο Δύο σηκώθηκε και ξαναρώτησε την παρέα του.
«Λοιπόν, τι θα κάνουμε;».
«Τίποτε, αποκρίθηκε ο Ένας. Και να τα διώξουμε προς στιγμήν, όταν
θα φύγουμε θα
έρθουν πάλι. Εκτός εάν θελήσετε να καθίσουμε εδώ όσο καιρό χρειάζεται
για να κάνουμε σωστή δουλειά».
«Ούτε συζήτηση», είπε ο Τρία.
«Για να μη γυρίσουμε με άδεια χέρια προτείνω ν’ ανοιχτούμε και
να μαζέψουμε μερικά χόρτα του βουνού. Έχω σακούλες μαζί μου».
– Μη, φώναξαν τ’ Άγρια Ραδίκια. Δεν είμαστε πια φαγώσιμα...
– Π έ θ α ν ε κι ο τσοπάνης, είπαν τα χορτάρια. Αν ζούσε αυτός,
θα μας έτρωγαν τα πρόβατα και δε θα έμενε τίποτε για μαγείρεμα.
– Ωχ, είπε το Ραδίκι. Αυτός ο καλός άνθρωπος έρχεται προς εμένα. Αλίμονο.
Και πώς να του πω ότι είμαι το πιο επικίνδυνο χόρτο.
Όμως ο Ένας, για άγνωστο λόγο, άλλαξε κατεύθυνση και το Ραδίκι
τρελάθηκε από χαρά.
Όμως η χαρά δεν διήρκησε πολύ, γιατί ο χοντρός πήρε κατεύθυνση
προς αυτό. Το πανέξυπνο
Ραδίκι τέντωσε τα φύλλα του για να το δει ο κυνηγός και να πάει να το
κόψει. Έτσι
κι έγινε. Ο Τέσσερα με το μαχαίρι στο χέρι στάθηκε πάνω από αυτό κι
ετοιμάστηκε να το
βγάλει. Το Ραδίκι τον κοίταξε και την τελευταία στιγμή τον λυπήθηκε
και δεν ήθελε πια να
τον εκδικηθεί. Ο χοντρός έμπηξε τη λεπίδα στο χώμα, αλλά αυτή
βρήκε μια πέτρα και της ανέκοψε τη δύναμη.
– Ευτυχώς που είμαι φυτρωμένο ανάμεσα σε πέτρες, είπε το Ραδίκι.
Ο Τέσσερα δοκίμασε μια άλλη πλευρά αλλά το μαχαίρι βρίσκοντας
μια άλλη πέτρα το εξοστράκισε
και η αιχμή έκοψε την κεφαλή του χόρτου και διαλύθηκε. Ο χοντρός θύμωσε
για την ατυχία και το έλιωσε με το τακούνι του.
Δυστυχώς, ο Ένας μαζί με τους κυνηγούς μέσα σε λίγη ώρα είχαν μαζέψει,
ο καθένας
τους, μια σακούλα γεμάτη χόρτα. Τι συνέπειες θα είχε για την υγεία τους
αυτή η ενέργεια; Ίσως να μην το μάθουμε ποτέ.
Όταν τελειώσαν, βρήκαν όλοι ότι ήταν καιρός πια να πάρουν το δρόμο
της επιστροφής.
Το αυτοκίνητο το είχαν αφήσει στη θάλασσα και κατευθύνθηκαν προς τα εκεί.
Τους ακολούθησε και ο χλωμός χημικός που διάλεξε να πεθάνει
αρνούμενος να καταναλώσει
τ’ αγροτικά και τα κτηνοτροφικά προϊόντα, θεωρώντας τα άκρως
επικίνδυνα για την υγεία του ανθρώπου.
Τα δέντρα, βλέποντάς τους ν’ απομακρύνονται, διερωτήθηκαν:
Ποιος θα μπορούσε ποτέ
να μάθει αν η θανή αυτού του ανθρώπου θ’ αφύπνιζε όχι μόνο αυτούς
που κοιμούνται ελαφρά, αλλά κι αυτούς που ροχαλίζουν βαριά;
Γιώργος Γκίκας,
Χλωριάδα, μια ραψωδία της χλωρίδας
Παρασκήνιο, Αθήνα 1991
Στα παραπάνω κείμενα, βίντεο και τραγούδια θίγονται προβλήματα που βιώνουμε στην καθημερινή μας ζωή. Αφού συζητήσετε με τους συμμαθητές σας, σε ομάδες, ποια είναι αυτά τα προβλήματα, θα γράψετε ένα διάλογο ανάμεσα σε δύο μαθητές του ελληνικού σχολείου που συζητούν για τα προβλήματα τους ή ανάμεσα σε δύο στοιχεία της φύσης που συζητούν για τον τρόπο με τον οποίο ο άνθρωπος φέρεται στο φυσικό περιβάλλον. Οι διάλογοι σας θα οπτικοποιηθούν με το πρόγραμμα δημιουργίας ψηφιακών κόμικς http://www.storyboardthat.com/ .
Σχόλια