ΡΑΨΩΔΙΑ Σ

ΡΑΨΩΔΙΑ Σ



Μαθαίνοντας από τον Αντίλοχο τη θλιβερή είδηση, ο Αχιλλέας ξεσπάει σε πικρότατο θρήνο, τον οποίο ακούει η Θέτιδα στα βάθη της θάλασσας και αρχίζει και εκείνη να θρηνεί με τις αδελφές της, τις Νηρηίδες.

                     Η Θέτιδα και οι Νηρηίδες θρηνούν τον Πάτροκλο

  Στη συνέχεια η θεά αναδύεται, συναντά τον Αχιλλέα στην ακρογιαλιά και του προφητεύει ότι, αν σκοτώσει τον Έκτορα, είναι γραφτό γρήγορα να πεθάνει και ο ίδιος. Μάταιη προειδοποίηση· ο ήρωας είναι κιόλας αποφασισμένος να εκδικηθεί το θάνατο του φίλου του και να δοξαστεί, όποιο κι αν είναι το τίμημα. 

               Ο Αχιλλέας έτοιμος να εκδικηθεί το θάνατο του Πάτροκλου,Dirck van Baburen

Η Θέτιδα δέχεται με πόνο την απόφασή του, αλλά τον παρακαλεί να περιμένει τουλάχιστον να του ετοιμάσει καινούρια πανοπλία ο Ήφαιστος και φεύγει γρήγορα για τον Όλυμπο.

                   Το σιδηρουργείο του Ηφαίστου, Ντιέγκο Βελάσκεθ.

 Η Θέτις παραλαμβάνει τα όπλα του Αχιλλέα από τον Ήφαιστο

H Θέτιδα  ζητά όπλα από τον Ήφαιστο,
Füssli

Ενώ η μάχη γύρω από το νεκρό Πάτροκλο συνεχίζεται, ο Αχιλλέας βγάζει μια πολεμική ιαχή τόσο φοβερή που κάνει τους Τρώες να υποχωρήσουν και οι Αχαιοί βρίσκουν την ευκαιρία να μεταφέρουν το νεκρό Πάτροκλο στις σκηνές. Ο Αχιλλέας προστάζει να πλύνουν το κορμί του νεκρού φίλου του και ολόκληρη τη νύχτα τον θρηνεί μαζί με τους Μυρμιδόνες.

                          
 Gavin Hamilton, Ο Αχιλλέας θρηνεί το νεκρό Πάτροκλο

 Nikolaj Nikolajewitsch, Ο Αχιλλέας θρηνεί τον Πάτροκλο

Στο μεταξύ ο Ήφαιστος, μετά την παράκληση της Θέτιδας, έχει αρχίσει την κατασκευή θαυμαστών όπλων: θώρακα, κράνος, κνημίδες και κυρίως την ασπίδα, της οποίας τη διακόσμηση ο ποιητής μάς περιγράφει διεξοδικά. Ο Ήφαιστος απεικονίζει πάνω στην ασπίδα τού μελλοθάνατου ήρωα σκηνές από τη ζωή και τις χαρές των απλών ανθρώπων, πλαισιώνοντάς τες από την εικόνα του σύμπαντος (στο κέντρο) και του Ωκεανού (στην περιφέρεια). Ενδιάμεσα απεικονίζει με λεπτομέρειες δυο πανέμορφες πολιτείες. Στη μια μπορεί να δει κανείς σκηνές ειρηνικές (γάμος και δικαστήριο), ενώ στην άλλη, που είναι πολιορκημένη, εικονίζεται ο πόλεμος. Αλλού απεικονίζει σκηνές από τη ζωή των γεωργών (όργωμα, θερισμός, τρύγος) και των κτηνοτρόφων (επίθεση λιονταριών σε αγέλη βοδιών, βοσκότοπος με κοπάδι προβάτων) και τέλος χορό από νέους και νέες με ρούχα γιορτινά κοντά σ' ένα θείο τραγουδιστή. Μόλις ο τεχνίτης των θεών τελείωσε το έργο του, απόθεσε τα όπλα μπροστά στη Θέτιδα κι εκείνη τα πήρε στα χέρια της και έτρεξε από τον Όλυμπο να τα παραδώσει στο γιο της.

Η ασπίδα του Αχιλλέα

• Στο κέντρο της ασπίδας ο Ήφαιστος φιλοτεχνεί τη γη, τη θάλασσα και τα ουράνια σώματα.
  
• Σε μια δεύτερη ζώνη απεικονίζονται δυο πόλεις  σε ειρηνικές και πολεμικές σκηνές αντίστοιχα.
  
• Στην τρίτη ζώνη  απεικονίζονται τρεις σκηνές από τη γεωργική ζωή:όργωμα, θερισμός, τρύγος.
  
• Η τέταρτη σκηνή περιλαμβάνει σκηνές από την ποιμενική ζωή:ένα κοπάδι πρόβατα που δέχεται επίθεση λιονταριών και ένας βοσκότοπος με κοπάδι πρόβατα.
  
• Στην πέμπτη ζώνη απεικονίζονται σκηνές χορού, όπου αναγνωρίζουμε και τον ίδιο τον ποιητή στην κεντρική μορφή του "Θείου αοιδού".
  
• Τελευταίος αναφέρεται ο Ωκεανός, τον οποίο ο ποιητής τον φαντάζεται ως ένα κύκλο ανάμεσα σε δύο διακοσμητικές ζώνες της στεφάνης.
  

Ασπίδα του Αχιλλέα, Flaxman

Ασπίδα του Αχιλλέα, Weniger

• Στην περιγραφή της ασπίδας οι εικόνες δεν είναι στατικές αλλά μοιάζουν με μικρές αφηγήσεις. Στην περιγραφή υπάρχει κίνηση, δράση, ακούγονται ήχοι και αναφέρονται σκέψεις ή συναισθήματα των προσώπων που απεικονίζονται.
• Στην περιγραφή της ασπίδας του Αχιλλέα αποδεικνύεται οτι ο πόλεμος δεν είναι η πιο σημαντική φάση της ζωής.Υπερισχύουν οι ειρηνικές σκηνές και οι μεγάλοι ήρωες με τα σπουδαία ονόματα παραμερίζονται.
• Η περιγραφή της ασπίδας αποτελεί μια ανάπαυλα που μας απομακρύνει από την  ψυχική αγωνία του ήρωα.
• Ο Όμηρος δεν περιγράφει μια πραγματική ασπίδα, η περιγραφή της ασπίδας εξυπηρετεί τις ανάγκες του ποιητικού του έργου.
• Για τις πέντε απανωτές στρώσεις της ασπίδας χρησιμοποιήθηκαν μπρούντζος, χρυσός και κασσίτερος ενώ ολόκληρη η εξωτερική επιφάνεια της ασπίδας σκεπάζεται με εικόνες από χρυσάφι, ασήμι, κασσίτερο και άλλα πολύτιμα μέταλλα.
• Η περιγραφή της ασπίδας φανερώνει το υψηλό επίπεδο ανάπτυξης του υλικού πολτισμού στην ομηρική εποχή.

Χρήσιμες ηλεκτρονικές διευθύνσεις

• http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/document/file.php/DSGYM-B108/HTML/aspida/main.html
•  http://www.tmth.edu.gr/aet/thematic_areas/p448.html
•  http://www.snhell.gr/kids/content.asp?id=181&cat_id=7
•  http://users.sch.gr/makritid/______1.html
•  http://www.fhw.gr/chronos/03/gr/economy/biotexnia/index.html
•  http://www.fhw.gr/chronos/03/gr/economy/polemos/index.html