Ξενοφώντος Ελληνικά, Βιβλίο 2, Κεφάλαιο 4, 18-19, Φύλλο εργασίας
ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΑ
ΒΙΒΛΙΟ 2. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4, 18-19
Αρχαία Ελληνικά
|
Νέα Ελληνικά
|
Ταῦτα δ’ εἰπὼν
καὶ μεταστραφεὶς πρὸς τοὺς ἐναντίους, ἡσυχίαν εἶχε
|
|
καὶ γὰρ ὁ
μάντις παρήγγελλεν αὐτοῖς μὴ πρότερον ἐπιτίθεσθαι,
|
|
πρὶν [ἂν] τῶν
σφετέρων ἢ πέσοι τις ἢ τρωθείη
|
|
«ἐπειδὰν
μέντοι τοῦτο γένηται, ἡγησόμεθα μέν», ἔφη, «ἡμεῖς,
|
|
νίκη δ’ ὑμῖν ἔσται ἑπομένοις, ἐμοὶ μέντοι θάνατος, ὥς γέ μοι δοκεῖ».
|
|
Καὶ οὐκ ἐψεύσατο
|
|
ἀλλ’ ἐπεὶ ἀνέλαβον
τὰ ὅπλα
|
|
αὐτὸς μὲν ὥσπερ
ὑπὸ μοίρας τινὸς ἀγόμενος ἐκπηδήσας πρῶτος ἐμπεσὼν τοῖς πολεμίοις ἀποθνῄσκει
|
|
καὶ
τέθαπται ἐν τῇ διαβάσει τοῦ Κηφισοῦ
|
|
οἱ δ’ ἄλλοι
ἐνίκων καὶ κατεδίωξαν μέχρι τοῦ ὁμαλοῦ
|
|
Ἀπέθανον δ’
ἐνταῦθα τῶν μὲν τριάκοντα Κριτίας τε καὶ Ἱππόμαχος, τῶν δὲ ἐν Πειραιεῖ δέκα ἀρχόντων
Χαρμίδης ὁ Γλαύκωνος, τῶν δ’ ἄλλων περὶ ἑβδομήκοντα
|
|
Καὶ τὰ μὲν ὅπλα
ἔλαβον,
|
|
τοὺς δὲ χιτῶνας
οὐδενὸς τῶν πολιτῶν ἐσκύλευσαν.
|
|
Ἐπεὶ δὲ τοῦτο
ἐγένετο
|
|
καὶ τοὺς
νεκροὺς ὑποσπόνδους ἀπεδίδοσαν,
|
|
προσιόντες ἀλλήλοις
πολλοὶ διελέγοντο.
|
Μάντεις στην
Αρχαία Ελλάδα
Οι Μάντεις στην Αρχαία Ελλάδα δεν ήταν σε άμεση επαφή
με τους θεούς, αλλά ήταν διερμηνείς των σημείων που δίνονταν από αυτούς. Οι
Μάντεις χρησιμοποιούσαν πολλές μεθόδους για να αναλύσουν τη θέληση των θεών,
όπως το διάβασμα των εντοσθίων διάφορων ζώων, το πέταγμα των πουλιών κ.α. Ήταν
πιο πολλοί από τα μαντεία. Πολλές φορές ήταν περιπλανώμενοι, άλλες φορές (εάν
ήταν φημισμένοι) καλούνταν για να γίνουν οι προσωπικοί μάντεις κάποιου
υψηλόβαθμου στρατηγού, ή και βασιλιά.
Το μειονέκτημα στους μάντεις ήταν ότι μόνο οι άμεσες ερωτήσεις μπορούν να
απαντηθούν. Χρησμούς θα μπορούσε να δώσει, μόνο όταν εκτελούνταν αρκετές θυσίες
για να πάρει μια πιο συνεπή απάντηση. Για παράδειγμα, αν ένας στρατηγός ήθελε
να μάθει αν οι οιωνοί ήταν καλοί γι 'αυτόν να προχωρήσει στον εχθρό, θα ζητήσει
απ’ τον μάντη την συμβουλή των θεών ή αν ήταν καλύτερα γι' αυτόν να παραμείνει
σε θέση άμυνας. Αν ο μάντης έδινε συνεπείς απαντήσεις, η συμβουλή θεωρείται
έγκυρη.
Επειδή οι μάντεις είχαν τέτοια δύναμη πάνω στα άτομα με επιρροή στην αρχαία
Ελλάδα, πολλοί ήταν επιφυλακτικοί από την ακρίβεια και την ειλικρίνεια απ΄ τους
μάντεις. Παρά την αμφιβολία γύρω από μεμονωμένες μάντεις, η τέχνη στο σύνολό
της ήταν καλά και θεωρείται αξιόπιστη από τους Έλληνες.
Μεγιστίας
Ο
Μεγιστίας ήταν μάντης καταγόμενος από την Ακαρνανία. Ακολούθησε μαζί με
το γιό του εθελοντικά τους Έλληνες στις Θερμοπύλες.
Στην
Αρχαία Ελλάδα οι μάντεις έπαιζαν σημαντικό ρόλο στον πόλεμο. Κάθε μάχη άρχιζε
και τελείωνε με μια θυσία. Ο μάντης ήταν αυτός που μελετούσε τα σπλάχνα του
ζώου και αποφάσιζε αν οι οιωνοί ήταν καλοί ή όχι. Ο Μεγιστίας κατά την
τελευταία μέρα της μάχης και αφού είχε παρθεί η απόφαση για την αναχώρηση των
υπόλοιπων Ελλήνων (εκτός των Σπαρτιατων, Θεσπιών και Θηβαίων) έδιωξε με αυτούς
τον μοναχογιό του και παρέμεινε μέχρι το τέλος.
Οι
Ακαρνάνες έστησαν μνημείο προς τιμήν του, επάνω στο οποίο υμνούσαν, με
επίγραμμα του Σιμωνίδη, το θάρρος και την αυτοθυσία που έδειξε.
Ερωτήσεις
1. Ο Ξενοφών δε δίνει λεπτομερή περιγραφή της μάχης. Πως εξηγείτε την επιλογή του;
2. Σε ποια πρόσωπα επικεντρώνει ο Ξενοφών την επιλογή του και γιατί;
3. Πιστεύετε ότι ο μάντης εκπληρώνει το ρόλο του στην αρχαία ελληνική κοινωνία;
4. Τι αποδεικνύει για την αρχαία κοινωνία η εθελούσια θυσία του μάντη;
5. Να συγκρίνετε τη στάση του μάντη με τη στάση του μάντη Μεγιστία, αφού συμβουλευτείτε τις πληροφορίες που σας δίνονται.
6. Ποιες ήταν οι απώλειες της ολιγαρχικής παράταξης στη μάχη και ποιες οι συνέπειες τους για τους ολιγαρχικούς
7. Πως συμπεριφέρονται οι δημοκρατικοί μετά τη νίκη τους και πως κρίνετε τη συμπεριφορά τους;
8. Τι γνωρίζετε για τη σκύλευση του νεκρού; Θυμηθείτε αντίστοιχες περιπτώσεις από τα Ομηρικά έπη.
9. Να σχηματίσετε τις πλάγιες πτώσεις των παρακάτω ουσιαστικών: μάντις, χιτῶνας, νίκη.
10. Να αντικαταστήσετε χρονικά τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: εἶχε, ἀνέλαβον, ἐγένετο, ἐψεύσατο.
11. Να αντικαταστήσετε εγκλιτικά τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: πέσοι, τρωθείη, κατεδίωξαν, ἒλαβον.
12. καταστροφή, σχεδόν, ηγέτης, διάψευση, βατός, λήψη, κατάπτωση, τρωτός, αγωγή: με ποιες λέξεις των παραγράφων 18-19 σχετίζονται ετυμολογικά οι παραπάνω λέξεις;
Σχόλια