ΞΕΝΟΦΩΝΤΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΑ,ΒΙΒΛΙΟ 2, ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4, 20-23

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Αρχαία Ελληνικά	Νέα Ελληνικά
Κλεόκριτος δὲ ὁ τῶν μυστῶν κῆρυξ, μάλ’ εὔφωνος ὤν, κατασιωπησάμενος ἔλεξεν·
«Ἄνδρες πολῖται, τί ἡμᾶς ἐξελαύνετε;
τί ἀποκτεῖναι βούλεσθε;
Ἡμεῖς γὰρ ὑμᾶς κακὸν μὲν οὐδὲν πώποτε ἐποιήσαμεν,
μετεσχήκαμεν δὲ ὑμῖν καὶ ἱερῶν τῶν σεμνοτάτων καὶ θυσιῶν καὶ ἑορτῶν τῶν καλλίστων,
καὶ συγχορευταὶ καὶ συμφοιτηταὶ γεγενήμεθα καὶ συστρατιῶται,
καὶ πολλὰ μεθ’ ὑμῶν κεκινδυνεύκαμεν καὶ κατὰ γῆν καὶ κατὰ θάλατταν ὑπὲρ τῆς κοινῆς ἀμφοτέρων ἡμῶν σωτηρίας τε καὶ ἐλευθερίας.
Πρὸς θεῶν πατρῴων καὶ μητρῴων καὶ συγγενείας καὶ κηδεστίας καὶ ἑταιρίας, αἰδούμενοι καὶ θεοὺς καὶ ἀνθρώπους παύσασθε ἁμαρτάνοντες εἰς τὴν πατρίδα,
πάντων γὰρ τούτων πολλοὶ κοινωνοῦμεν ἀλλήλοις,
καὶ μὴ πείθεσθε τοῖς ἀνοσιωτάτοις τριάκοντα,
οἳ ἰδίων κερδέων ἕνεκα ὀλίγου δεῖν πλείους ἀπεκτόνασιν Ἀθηναίων ἐν ὀκτὼ μησὶν ἢ πάντες Πελοποννήσιοι δέκα ἔτη πολεμοῦντες.
Ἐξὸν δ’ ἡμῖν ἐν εἰρήνῃ πολιτεύεσθαι,οὗτοι τὸν πάντων αἴσχιστόν τε καὶ χαλεπώτατον καὶ ἀνοσιώτατον καὶ ἔχθιστον καὶ θεοῖς καὶ ἀνθρώποις πόλεμον ἡμῖν πρὸς ἀλλήλους παρέχουσιν.
Ἀλλ’ εὖ γε μέντοι ἐπίστασθε
ὅτι καὶ τῶν νῦν ὑφ’ ἡμῶν ἀποθανόντων οὐ μόνον ὑμεῖς ἀλλὰ καὶ ἡμεῖς ἔστιν οὓς πολλὰ κατεδακρύσαμεν»
Ὁ μὲν τοιαῦτα ἔλεγεν
οἱ δὲ λοιποὶ ἄρχοντες καὶ διὰ τὸ τοιαῦτα προσακούειν τοὺς μεθ’ αὑτῶν ἀπήγαγον εἰς τὸ ἄστυ.
Τῇ δ’ ὑστεραίᾳ οἱ μὲν τριάκοντα πάνυ δὴ ταπεινοὶ καὶ ἔρημοι συνεκάθηντο ἐν τῷ συνεδρίῳ·
τῶν δὲ τρισχιλίων πανταχοῦ διεφέροντο πρὸς ἀλλήλους.
ὅπου ἕκαστοι τεταγμένοι ἦσαν,
Ὅσοι μὲν γὰρ ἐπεποιήκεσάν τι βιαιότερον
καὶ ἐφοβοῦντο,
ἐντόνως ἔλεγον
ὡς οὐ χρείη καθυφίεσθαι τοῖς ἐν Πειραιεῖ·
ὅσοι δὲ ἐπίστευον μηδὲν ἠδικηκέναι,
αὐτοί τε ἀνελογίζοντο
καὶ τοὺς ἄλλους ἐδίδασκον
ὡς οὐδὲν δέοιντο τούτων τῶν κακῶν,
καὶ τοῖς τριάκοντα οὐκ ἔφασαν χρῆναι πείθεσθαι οὐδ’ ἐπιτρέπειν ἀπολλύναι τὴν πόλιν.
Καὶ τὸ τελευταῖον ἐψηφίσαντο ἐκείνους μὲν καταπαῦσαι, ἄλλους δὲ ἑλέσθαι
Καὶ εἵλοντο δέκα, ἕνα ἀπὸ φυλῆς.

Τα Ελευσίνια μυστήρια

Tα Ελευσίνια Μυστήρια αποτελούσαν μία λατρεία που σχετιζόταν με τη θεά Δήμητρα και την κόρη της Περσεφόνη. Επειδή, σύμφωνα με το μύθο, η θεά ξαναβρήκε στην Ελευσίνα την κόρη της ύστερα από την αρπαγή της από τον Πλούτωνα, οι λατρευτικές τελετές διαδραματίζονταν εκεί. Παρόλο που τελούνταν και παλαιότερα, απέκτησαν ξεχωριστή θέση στη θρησκευτική ζωή της Aθήνας κατά την Κλασική περίοδο.

Mολονότι για τα Mυστήρια υπάρχουν πολλές αναφορές στους αρχαίους συγγραφείς, στις επιγραφές, στις προσωπογραφίες των ιερέων αλλά και στις αναπαραστάσεις της τέχνης, η ακριβής ανασύσταση της τελετής και του φιλοσοφικού της υπόβαθρου είναι πολύ δύσκολη. Η βασική αιτία γι' αυτό είναι η τήρηση μυστικότητας γύρω από τα όσα διαδραματίζονταν, αφού οι μυημένοι δεσμεύονταν να μην τα κοινολογήσουν. Έμμεσες πληροφορίες για τα Μυστήρια αντλούνται από τον Πλούταρχο, ο οποίος
	στη βιογραφία του Αλκιβιάδη αναφέρεται στην ανάρμοστη και ασεβή πράξη του ιδίου και των φίλων του να μιμηθούν σε ιδιωτικά σπίτια την τελετή των Ελευσίνιων Μυστηρίων και να τη διακωμωδήσουν. Τα αρχαιολογικά δεδομένα προσφέρουν πληροφορίες για τον τόπο και το οικοδόμημα τέλεσης των Μυστηρίων, το Τελεστήριο της Ελευσίνας. Η γιορτή των Μυστηρίων τελούνταν κάθε χρόνο κατά το μήνα Βοηδρομιώνα (τέλος Σεπτεμβρίου). Η διοργάνωσή της ανατίθετο σε δύο ονομαστές οικογένειες, τους Ευμολπίδες και τους Κήρυκες. Από τους πρώτους προερχόταν ο Ιεροφάντης, ο οποίος προΐστατο στις απόκρυφες τελετές. Από τους δεύτερους ο Δαδούχος, που είχε σημαντικό ρόλο στη διαδικασία της μύησης, και ο Ιεροκήρυξ, ο οποίος κήρυσσε την έναρξη των Mυστηρίων. Mε τον Iεροφάντη συνεργαζόταν η ιέρεια της Δήμητρας που διέμενε μόνιμα στο ιερό της Ελευσίνας.

Δικαίωμα συμμετοχής είχαν όχι μόνο οι πολίτες αλλά και οι γυναίκες, οι δούλοι και οι ξένοι. Η συμμετοχή στη γιορτή δεν προϋπέθετε τη μύηση, μία διαδικασία προσωπικής επιλογής, που γινόταν είτε στην Ελευσίνα είτε στο Ελευσίνιο στην Αγορά των Αθηνών. Η μύηση αποσκοπούσε στη συμφιλίωση με το θάνατο και την προσδοκία της μεταθανάτιας ζωής και γι' αυτό το λόγο είχε μεγάλη απήχηση την εποχή εκείνη. Τα Ελευσίνια προσέλκυαν ανθρώπους από ολόκληρο τον Ελληνικό κόσμο και τη Ρωμαϊκή περίοδο από όλη την αυτοκρατορία, καθώς ο εορτασμός τους διατηρήθηκε μέχρι την εποχή του Θεοδοσίου. 

Πηγή:    http://www.fhw.gr/chronos/05/gr/culture/4140eleusinia.html

Ερωτήσεις

1. Με ποια ιδιότητα πήρε το λόγο ο Κλεόκριτος και πώς κατάφερε ν’ ακουστεί;
2. Γιατί ο Κλεόκριτος πήρε το λόγο τη συγκεκριμένη στιγμή και ποια σημασία είχε το γεγονός ότι ήταν μύστης;
3. Να βρείτε τη δομή του λόγου του Κλεόκριτου.
4. Ποιος είναι ο στόχος της ομιλίας του Κλεόκριτου και ποιο το περιεχόμενο της;
5. Ποιους επικαλείται ο κήρυκας και για ποιο λόγο;
6. Γιατί, κατά τη γνώμη σας, στο λόγο του κήρυκα, πλεονάζει η αναφορά στους θεούς;
7. Τι είδους ερωτήσεις χρησιμοποίησε ο κήρυκας στην αρχή της ομιλίας του;
8. Ποιοι δεσμοί των πολιτών, κατά την άποψη του κήρυκα, θα πρέπει ν’ αποτρέψουν τους αντιπάλους από τις εχθρικές τους ενέργειες;
9. Ποιες ανόσιες πράξεις διέπραξαν οι τριάκοντα, κατά τον κήρυκα, και ποιες είναι οι συνέπειες των πράξεων τους; Θεωρείται ότι υπάρχει υπερβολή στις θέσεις του Κλεόκριτου;
10. Ποια ήταν τα κίνητρα των πράξεων των τριάκοντα, σύμφωνα με τον κήρυκα και με ποια αρχαία φράση αποδίδονται;
11. Ποια εκφραστικά μέσα χρησιμοποιεί ο κήρυκας στο λόγο του; Να χαρακτηρίσετε το ύφος του λόγου του.
12. Ποιο είναι το νόημα της τελευταίας φράσης του Κλεόκριτου;
13. Πώς αντέδρασαν οι ολιγαρχικοί μετά το λόγο του Κλεόκριτου και ποιες τάσεις εμφανίστηκαν ανάμεσα τους;
14. Γιατί οι ολιγαρχικοί αισθάνονταν «ταπεινοί και έρημοι»;
15. Με ποια συναισθήματα προσήλθαν ο τριάκοντα στο συνέδριο, μετά την ήττα στον Πειραιά;
16. Ποιες διαφωνίες υπήρξαν ανάμεσα στους τρισχιλίους στο συνέδριο στον Πειραιά; Ποια γνώμη επικράτησε και πώς την κρίνετε;
17. Πιστεύετε ότι ο λόγος του κήρυκα συντέλεσε στις αποφάσεις που πήραν οι ολιγαρχικοί;
18. Ποιο πολιτειακό σχήμα διαδέχτηκε το καθεστώς των τριάκοντα;
19. Να συγκεντρώσετε και να χαρακτηρίσετε όλες τις δευτερεύουσες προτάσεις των παραγράφων 20-23.
20. Να γράψετε τις πλάγιες πτώσεις των παρακάτω ουσιαστικών και στους δύο αριθμούς: κῆρυξ, συστρατιῶται, θάλατταν, πατρίδα, μησίν, ἒτη, ἂστυ.
21. Να αντικαταστήσετε χρονικά τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: ἒλεξε, βούλεσθε, μετεσχήκαμεν, ἀπήγαγον, τεταγμένοι ἦσαν,  διεφέροντο, καταπαῦσαι.
22. Να αντικαταστήσετε εγκλιτικά τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: ἐποιήσαμεν, κοινωνοῦμεν, πείθεσθε, ἐψηφίσαντο, εἲλοντο.
23. Να συμπληρώσετε τον παρακάτω τύπο με τους τύπους που λείπουν:

Θετικός	Συγκριτικός	Υπερθετικός
		σεμνοτάτων
		καλλίστων
πολλά
	πλείους
		αἲσχιστον
		ἒχθιστον
	βιαιότερον
ὀλίγου
κακῶν
ἐντόνως

24. Να συσχετίσετε ετυμολογικά τις παρακάτω λέξεις με λέξεις του κειμένου: επικοινωνία, πατροκτόνος, αμαρτωλός, πιθανός, ανάπαυλα, μετοχή, απαγωγή, αστείος, διένεξη, απόφαση, απώλεια, αίρεση.
25. Να γράψετε δύο παράγωγα και δύο σύνθετα από τα ρήματα πείθομαι και λογίζομαι και να σχηματίστε προτάσεις με καθένα από αυτά.