Ένας αριθμός
ΕΝΑΣ ΑΡΙΘΜΟΣ, ΑΝΤΟΝ ΤΣΕΧΩΦ
ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
Στο κείμενο αυτό ο συγγραφέας με απλό και
κάπως αστείο τρόπο παρουσιάζει το πρόβλημα της οικονομικής εκμετάλλευσης των ανθρώπων
από τους ισχυρούς, κάτι που ήταν πολύ συνηθισμένο στη Ρωσία της εποχής του Τσέχωφ
που τα κύρια χαρακτηριστικά ήταν η φτώχεια και η εξαθλίωση. Αυτό όμως που προβάλλεται
ιδιαίτερα έντονα είναι η παθητική στάση της νεαρής δασκάλας , για να τονίσει ότι
πολλές φορές οι ίδιοι οι άνθρωποι ευθύνονται για το γεγονός ότι πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης.
Ο Τσέχωφ δίνει μήνυμα προς τους ανθρώπους
να είναι αγωνιστικοί, δυναμικοί και να διεκδικούν τα δικαιώματα τους αλλιώς θα πέσουν
θύματα κάποιων σκληρών και αδίστακτων ανθρώπων. Οι άνθρωπο δεν πρέπει να είναι δουλικοί
αλλά να έχουν αξιοπρέπεια, αυτοσεβασμό και αυτοπεποίθηση
ΜΙΑ ΣΚΗΝΗ-ΜΙΑ ΕΝΟΤΗΤΑ
Ο αφηγητής
Στη σκηνή παρακολουθούμε τους υπολογισμούς
που κάνει ο πρωταγωνιστής, ο οποίος είναι ο απόλυτος κυρίαρχος του παιχνιδιού, για να πληρώσει τη δασκάλα των παιδιών του. Οι υπολογισμοί
κρύβουν το στοιχείο της απάτης και ο εργοδότης παρουσιάζεται ως ένας άνθρωπος ψεύτης,
απατεώνας και εκμεταλλευτής μιας αθώας κοπέλας, ως ένας σκληρός και απάνθρωπος εργοδότης
που προσπαθεί να αφαιρέσει χρήματα από το μισθό της δασκάλας. Στο τέλος όμως φαίνεται
ο πραγματικός του χαρακτήρας: είναι ένας άνθρωπος τίμιος, δίκαιος στις συναλλαγές
του αν και θα μπορούσε να εξαπατήσει τη νεαρή δασκάλα λόγω της κοινωνικής του θέσης
και της οικονομικής του δύναμης.
Λυπάται και αγανακτεί με το γεγονός ότι κάποιοι
πλούσιοι φέρονται άσχημα στους αδύναμους και ανυπεράσπιστους ανθρώπους .Δείχνει
τη διάθεση να συμβουλεύσει την κοπέλα ώστε να μάθει να διεκδικεί τα δικαιώματα της και να την προστατεύσει από μελλοντικές αδικίες.
Ο τρόπος με τον οποίο ενεργεί φανερώνει έναν
άνθρωπο με υψηλό μορφωτικό επίπεδο που ξέρει να εκτιμά τον κόπο των άλλων και έναν
άνθρωπο προοδευτικό και ανοιχτόμυαλο.
Η δασκάλα
Ο Τσέχωφ σκιαγραφεί το χαρακτήρα της δεσποινίδας Ιουλίας ως ένα ακραίο παράδειγμα δειλής και παθητικής συμπεριφοράς. Όλη η εικόνα και η ψυχολογία της νεαρής κοπέλας συγγενεύει με τους δραματικούς ήρωες του Τσέχωφ που αδυνατούν να πάρουν την τύχη στα χέρια τους και γίνονται έρμαια της τύχης τους. Η δεσποινίς Ιουλία είναι δειλή, αντιμετωπίζει τον εργοδότης της
με φόβο, δεν έχει το θάρρος να διεκδικήσει τα δικαιώματα της και γίνεται το εύκολο
θύμα του καθενός. Είναι πολύ αδύναμος χαρακτήρας,
δεν έχει αυτοπεποίθηση, τρέμει, κλαίει, αποδέχεται τα πάντα μοιρολατρικά. Δεν ξέρει
τι σημαίνει να αγωνίζεσαι, να διεκδικείς τα δικαιώματα σου, να υψώνεις το ανάστημα
σου, όταν το απαιτούν οι περιστάσεις, έχει έλλειψη αυτοσεβασμού, και αξιοπρέπειας. Δεν έχει εμπιστοσύνη στις ικανότητες
της και φτάνει στο σημείο να ευχαριστεί κιόλας τον εργοδότης της για αυτά τα λίγα
που της δίνει. Με την παθητική της στάση προκαλεί την εκμετάλλευση της.
Γλώσσα- ύφος
Η γλώσσα είναι απλή, άμεση, παραστατική και
το ύφος είναι απλό και λιτό(απουσιάζουν τα σχήματα λόγου) , γρήγορο, ζωντανό και παραστατικό χάρη στο διάλογο.
Αφηγηματικοί τρόποι
Το διήγημα στηρίζεται κυρίως στο διάλογο μέσα
από τον οποίο διαγράφονται οι χαρακτήρες των ηρώων, υπάρχει όμως και η περιγραφή
(αντιδράσεις και κινήσεις της Ιουλίας).
Παράλληλα κείμενα
Μπέρτολντ Μπρεχτ, «Η απόφαση»
Χρειάζονται πολλά, τον κόσμο για ν' αλλάξεις:οργή κι επιμονή. Γνώση κ' αγανάκτηση.
Γρήγορη απόφαση, στόχαση βαθιά
ψυχρή υπομονή, κι ατέλειωτη καρτερία.
Κατανόηση της λεπτομέρειας και κατανόηση του συνόλου.
Μονάχα η πραγματικότητα μπορεί να μας μάθει πώς
την πραγματικότητα ν' αλλάξουμε.
(από το θεατρικό έργο «Η απόφαση», 1930)
[πηγή: Μπ. Μπρεχτ, Ποιήματα, μτφρ. Μάριος Πλωρίτης, Θεμέλιο, Αθήνα 1978, σ. 36]
Σχόλια